در این مطلب با توجه به نیاز بسیاری از افراد و داوطلبان و به ویژه دانشجویان دکتری به لغات و اصطلاحات تخصصی، قصد داریم اصطلاحات و لغات آبخیزداری را برای شما عزیزان تهیه و تنظیم کرده ایم. با ما همراه شوید
| هیدرولوژی حوزه آبخیز | Catchment hydrology |
| تمایل به مرکز | Center tendency |
| بارش آبراهه ای، کانال بارش | Channel precipitation |
| روند سیل در رودخانه | Channel Routing |
| ذخیره آبراهه | Channel storage |
| ضریب تغییرات | Coefficient of variation |
| ضریب فشردگی | Compactness coefficient |
| هیدروگراف مرکب | Compound hydrograph |
| انتگرال پیچشی | Convolution integral |
| سیستم مختصات | Coordinate system |
| همبستگی | Correlation |
| ضریب همبستگی | Correlation coefficient |
| سرعت بحرانی | Critical velocity |
| برش ارضی- مقطع ارضی | Cross section |
| سرعت سنج- مولینه | Current meter |
| داده، آمار | Data |
| از حالت پیچشی درآوردن | Deconvolution |
| تفکیک مدل رقومی ارتفاع | DEM Resolution |
| سیل طرح | Design flood |
| رگبار طرح | Design storm |
| ذخیره چالابی | Depression storage |
| معادله پخش | Diffusion Equation |
| مدل رقومی ارتفاع | Digital Elevation Models |
| هیدروگراف واحد بی بعد | Dimensionless unit hydrograph |
| رواناب مستقیم | Direct runoff |
| هیدروگراف رواناب مستقیم | Direct Runoff Hydrograph |
| بده – دبی | Discharge |
| مدلسازی توزیعی | Distributed modeling |
| نسبت تقسیم | Division Ratio |
| زهکشی | Drainage |
| آورد حوزه | Drainage basin yield |
| تراکم زهکشی | Drainage density |
| الگوی شبکه زهکشی | Drainage pattern |
| باران موثر – باران مازاد | Effective rainfall |
| نسبت کشیدگی | Elongation Ratio |
| منحنی پوش | Envelope curve |
| مقادیر حد | Extreme values |
| پس خور | Feedback |
| فیلتر | Filter |
| تند سیل – تند اب | Flash flood |
| سیل | flood |
| دشت سیلابی – سیل دشت | Floodplain |
| نوسان | Fluctuation – Oscillation |
| پیش گویی | Forecasting |
| فاکتور شکل | Form Factor |
| اندازه گیر (آب، باران) | Gauge |
| ایستگاه اندازه گیری | Gauging station |
| سیستم اطلاعات جغرافیائی | Geographic Information System(GIS) |
| هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومورفولوژیکی | Geomorphological Instantaneous Unit Hydrograph |
| رفتار ژئومورفولوژیکی | Geomorphological Behavior |
| ژئومورفولوژی کمی | Geomorphometry |
| ژئورفرنس | Georeference |
| نقشه سایه روشن | Hill Shading Maps |
| دامنه | Hillslope, Hill-slope |
| شعاع هیدرولیکی | Hydraulic radius |
| هیدروگراف | Hydrograph |
| فاصله هیدرولوژیکی | Hydrologic Distance |
| برنامه الحاقی مدلسازی هیدرولوژیکی درArcview | Hydrological Modeling Extension |
| واکنش هیدرولوژیکی | Hydrological Response |
| مدلسازی در علوم آب | Hydromodeling |
| تابع واکنش لحظه ای | Impulse Response Function |
| هیدروگراف شاخص | Index hydrograph |
| نفوذ | Infiltration |
| کاهش اولیه | Initial abstraction |
| نگهداشت اولیه | Initial detention |
| ورودی | Input |
| هیدروگراف واحد لحظه ای | Instantaneous Unit Hydrograph (IUH) |
| نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیائی برای آب و خاک ارائه شده هلند ITC توسط | Integrated Land and Water Information System |
| اینترسپشن، گیرش گیاهی | Interception |
| نقشه خطوط هم زمان تمرکز | Isochron Map |
| هم فاصله | Isodistance |
| نقشه همباران | Isohyetal map |
| خطوط هم سرعت | Isovels |
| پیوند | Junction |
| کشیدگی (منحنی توزیع) | Kurtosis |
| زمان تأخیر | Lag time |
| روش حداقل مربعات | Least Square Method |
| راهنما | Legend |
| نسبت پروانه ای | Lemniscate Ratio |
| نسبت انشعابات | Length Ratio |
| سطح معنی دار بودن | Level of significance |
| برنامه ریزی خطی | Linear Programming |
| اتصالات | Links |
| برش طولی | Longitudinal section |
| توزیع نرمال لگاریتمی | Lognormal distribution |
| برش طولی | Longitudinal section |
| مدل یکپارچه | Lumped Model |
| محاسبه نقشه ای | Map calculation |
| بیشینه بارش ممکن | Maximum possible precipitation |
| بیشینه درست نمایی | Maximum likelihood |
| بیشینه بارش متحمل | Maximum probable precipitation |
| میانگین – متوسط | Mean |
| بارش متوسط سالانه | Mean depth |
| سرعت متوسط | Mean velocity |
| متاکانال، ابرکانال | Mete-Channel |
| هیدرولوژی شبکه زهکشی | Network Hydrology |
| گره | Node |
| عملگر | Operator |
| بهینه سازی | Optimization |
| رتبه | Order |
| نقطه خروجی حوزه ابخیز | Output point |
| رواناب سطحی | Overland flow |
| اوج (سیل) | Peak |
| دبی اوج | Peak Discharge |
| محیط حوزه | Perimeter of Watershed |
| پیش بینی | Prediction |
| اصل جمع پذیری یا تجمع | Principle of Additivity or Superposition |
| اصل تناسب | Principle of Proportionality |
| اصل عدم وابستگی زمانی | Principle of Time Invariance |
| منحنی احتمال | Probability curve |
| تابع چگالی احتمال | Probability Density Function |
| تابع واکنش پالسی | Pulse Response Function |
| باران سنج | Rain gauge |
| باران نگار | Rain gauge |
| باران نگار | Rain recorder, Pluviograph |
| رگبار، بارش شدید، بارش طوفانی | Rain storm, Cloud burst |
| بارش | Rainfall |
| بارش مازاد | Rainfall excess |
| شدت باران | Rainfall intensity |
| ردیف | Rank |
| نقشه رستری | Raster map |
| بازه | Reach |
| منحنی خشکیدگی( فروکش) هیدروگراف | Recession curve |
| فراوانی نسبی | Relative frequency |
| روندیابی مخزن | Reservoir routing |
| خطای باقیمانده | Residual error |
| قدرت تفکیک | Resolution |
| نگهداشت – ذخیره | Retention |
| دوره بازگشت – دوره برگشت | Return period |
| ضریب زبری | Roughness coefficient |
| رواناب، هرزاب | Runoff |
| ضریب رواناب – ضریب هرزاب | Runoff coefficient |
| سیستم داده نمونه ای | Sample Data System |
| حساسیت | Sensitivity |
| خطوط اسکلتی | Skeletons Line |
| اسکریپت نقشه شیب | Slop Map Script |
| مشاء، مبدا | Source |
| منحنی سنجه آب | Stage discharge relation |
| انحراف معیار | Standard deviation |
| خطای استاندارد | Standard error |
| جریان ماندگار | Steady flow |
| تابع واکنش پلکانی | Step Response Function |
| جریان، رودخانه | Stream |
| اندازه گیری آب رودخانه | Stream gauging |
| رواناب زیر پوسته ای | Subsurface runoff |
| نگهداشت سطحی | Surface runoff |
| داغ آب | Tide mark |
| روش زمان مساحت | Time Area Method |
| زمان پایه (در هیدروگراف) | Time base |
| زمان تمرکز | Time of concentration |
| دنباله های زمانی – سری های زمانی | Time series |
| مسیل | Torrent |
| روند | Trend |
| مدلهای رقومی ارتفاع مثلثی | Triangulated Irregular Network |
| جریان یکنواخت | Uniform flow |
| گراف واحد | Unit Graph |
| هیدروگراف واحد | Unit hydrograph |
| نقشه برداری | Vector map |
| نقشه خطوط قابل دید | Viewshed |
| حقابه | Ware right |
| خط تقسیم آب – مرز حوزه آبخیز | Water divide line |
| تراز آب | Water level |
| آب نگار – لیمنیگراف | Water level(stage) recorder |
| منابع آب | Water resources |
| سال آبی | Water year |
| حوزه آبخیز | Watershed |
| آبخیز داری | Watershed Management |
| سیستم مدلسازی حوزه آبخیز | Watershed Modeling System |
| آبراهه | Waterway |
| ضریب وزنی | Weighted coefficient |
| میانگین وزنی | Weighted mean |
| محیط خیس شده | Wetted perimeter |
| هیدروگراف واحد لحظه ای تابع عرض | Width Function Instantaneous Unit Hydrograph (WFIUH) |
| تابع عرض | Width Function |
| رسوب سنج | sedigraph |
| تبخیر – تعرق | evapo-transpiration
evapo transpiration |
| تسکین سیل | alleviation Flood |
| کنترل سیل | Flood control |
| پروژه کنترل سیل، پروژه کاهش اثرات سیل، طرح حفاظت از اثرات سیل | Flood control project, Flood mitigation project, Flood projection scheme |
| تأسیسات کنترل سیل، تأسیسات حفاظت از (خطرات) سیل | Flood control works, Flood protection works |
| محدوده واقع در معرض خطرات سیل | Flood hazard zone |
| آبگرفتگی، طغیان سیل | Flooding, Inundation |
| مدیریت سیل | Flood management |
| پروژه تسکین / تعدیل سیل | Flood mitigation project |
| کنترل پروژه سیل | Flood control project |
| سیلابدشت | plain, Flood land Flood |
| تجاوز به سیلابدشت | Floodplain encroachment |
| نواحی حاشیه ای مسیل و سیلابدشت | Floodplain fringe, Floodway fringe |
| ناحیه مستعد سیل | Flood prone area |
| حفاظت از خطرات سیل | Flood protection |
| خطر پذیری از سیل | Flood risk |
| محدوده های سیل | Flood zones |
| طراحی برای کاربری اراضی | use planning Land |
| طرح حفاظتی | Protection scheme |
| پروژه کنترل سیل | Flood control project |
| تجزیه و تحلیل آسیب پذیری | Vulnerability analysis |
| تراز لبریز (ارتفاع لبریزى) | Bankfull, Bankfull stage |
| حجم آبی که از رودخانه به سیلابدشت مجاور سرریز می کند. | Bank overspill |
| یک میزان جریان اختیاری از یک رودخانه که به عنوان حد پایینی یا پایه سیل به منظور تجزیه و تحلیل سیل انتخاب می شود که غالباً سیل کمینه سالانه در نظر گرفته می شود. | Basic stage flood, Floods above a base |
| ظرفیت کانال | Channel capacity |
| سیل طراحی | Design flood |
| سیل های زلزله ای، سونامی | Earthquake flood, Tsunami |
| نواحی سیلاب گرفته | Flooded area |
| کل حجم سیل، اندازه سیل | Flood magnitude, Flood size |
| نقشه سیل، نقشه خطر سیل، نقشه دشت سیلابی | Flood map, Flood risk map, Floodplain map |
| علامت یا خطی که از چسبیدن آشغال یا اشیا موجود در سیلاب در بالاترین حدی که تراز سیل می رسد، به جا می ماند. | Flood mark, High water mark, Rack mark |
| متوسط طول دوره زمانی بین دو سیل مشابه متوالی است. بنابراین یک سیل 100 ساله به طور متوسط هر 100 سال یکبار به وقوع می پیوندد. | Return period, Recurrence interval |
| مدیریت جامع جلوگیری از خسارات سیل | Comprehensive flood loss prevention and management |
| تمهیدات سازه ای درمدیریت سیل | Structural measures of flood management |
| کانال طبیعی یا ساخته شده ای که بتواند جریان سیلابی را از خود عبور دهد. | By-pass floodway, flood diversion channel, flood relief channel |
| استانداردهای طراحی | Design standards |
| سدی که مصب یک رودخانه را در مقابله با آب دریا مسدود می کند. | Estuary dam |
| دیواری از بتن یا مصالح بنایی که برای حفاظت از سیل ساخته می شود. | Flood wall |
| آبراهه یک رودخانه و قسمت هایی از سیلابدشت مجاور آن که منطقاً برای عبور سیلاب لازم است. | Floodway |
| اثرگذاری هیدرولیکی شبکه های کنترل سیل | Hydraulic effectiveness of flood control systems |
| مسیل برگردانی که بخشی از سیلاب را از رودخانه ای به رودخانه دیگر منحرف می کند. | Inter-basin floodway |
| بریدگی یا شکستگی هایی که به وسیله کشاورزان یا افراد محلی ایجاد می شود. | Public cuts |
| بندهای دریچه ای که در دهانه یک مصب یا در طول رودخانه احداث می شود و معمولا باز است تا امکان ورود جزر و مد به داخل رودخانه و تردد شناورهای آبی به داخل آن فراهم شود و فقط در دوره زمانی کوتاه وقتی بسته می شود که ممکن است خیزاب های طوفانی با تراز بالا برای نواحی ایجاد تهدید کند. | Storm surge barrier |
| خاکریزهای ساحلی کوتاه (تا ارتفاع یک متر) است که برای کنترل جریان آب در یک رودخانه یا زمین های آبیاری شده ایجاد می شود. | Bun |
| یک دیواره خاکریز، تیغه خاکی یا خاکریز ساحلی (گوره) برای محدود کردن (گستره) آب به ویژه در امتداد ساحل رودخانه که از جاری شدن آب و سیل به اراضی پست مجاور جلوگیری می کند. اگر در امتداد ساحل دریا باشد به عنوان دفاع دریایی نیز نامیده می شود. | Dike, Dyke |
| احداث دیواره خاکی با مقطع ذوزنقه در امتداد ساحل رودخانه، به منظور حفاظت از سیلابی شدن اراضی مجاور و محل سکونت مردم | Ring dike, Bund |
| بخشی از دیواره خاکریز که سست و کوتاه است و در صورت مستغرق شدن و سرریزی سیل از روی آن به سرعت شسته می شود و از سرریز شدن تمام سیل در مسیل و خسارات ناشی از آن جلوگیری به عمل می آید. | Fuse plug levee |
| خاکریزی که نواحی را که ارزش بالای اقتصادی دارند حفاظت می کند (صنایع، کشاورزی و غیره). | Main levee |
| اگر تراز آب پشت دیواره از ارتفاع آن فراتر رود، امکان ورود آب به منطقه حفاظت شده بیشتر شده و طغیان سیل در منطقه پیش می آید. با سرریز آب و نیز پرتاب شدن آب به وسیله امواج از روی دیواره، امکان ورود سیلاب به منطقه حفاظت شده افزایش می یابد. | Overflowing, Overtopping by high water level |
| آب شکستگی زیر پی | Piping |
| زمین های احیا شده | Polder |
| اراضی حفاظت شده | Protected area |
| دیواره ساحلی پشتی | Retired embankment |
| دیواره های حلقوی | Ring dikes |
| چاهک های حامل شن و ماسه یا چشمه های جوشش شن و ماسه | Sand-carrying wells, Sand boils |
| دیواره های ساحلی | Seawalls |
| دیواره سپر فلزی، دیواره های حایل | Sheet pile walls, Retaining walls |
| دیواره های تابستانی، حایل طرف رودخانه، دیواره های نیمه مستغرق | Summer dikes, River side bunds, Submersible dikes |
| مخازن کنترل سیلاب | Flood control reservoir |
| ذخیره در سیلابدشت | Floodplain storage |
| پرداختهای اضافی | Flood surcharge |
| سرریز تحکیم شده با پوشش گیاهی | Reinforced grass spillway |
| ظرفیت ذخیره اضافی | Surcharge, Wet freeboard |
| کمک رسانی و امداد | Aid, Relief |
| تراز اعلام خطر، تراز خطر، مرحله اعلام خطر | Alarm level, Danger level, Warning stage |
| مقررات احداث بنا | Building codes |
| ساختمانی است که به عنوان پناهگاه در زمان آب گرفتگی بواسطه خیزاب های طوفانی ساحلی یا در برابر بادهای شدید طراحی و ساخته می شود. | Cyclone shelter |
| امداد در حادثه و فاجعه | Disaster relief |
| پخش اعلام خطر در بین آنهایی که در معرض خطر سیل هستند. | Dissemination |
| ضد سیل کردن یک ملک برای آن که آب از آن دور نگه داشته شود. | Dry flood-proofing |
| طرح عملیاتی برای شرایط اضطراری | Emergency action plan |
| مقاوم سازی اضطراری در برابر سیل | Emergency flood-proofing |
| برنامه ریزی شرایط اضطراری | Emergency planning |
| آماده سازی برای شرایط اضطراری | Emergency preparation |
| تخلیه منطقه سیل زده | Evacuation |
| تطبیق و کنار آمدن با سیل | Flood adaptation |
| کمک در نواحی سیل زده | Flood assistance |
| شبکه هشدار قبل از وقوع سیل | Flood early warning system |
| مقابله با سیلاب | Flood fighting |
| پیش بینی سیل و اعلام خطر آن | Flood forecasting and warning |
| طراحی و برنامه ریزی برای اراضی سیلاب گرفته | Floodplain land use planning |
| مدیریت سیلابدشت | Floodplain management |
| مقررات سیلابدشت، مقررات | Floodplain regulation, Regulation |
| پهنه بندی سیلابدشت، پهنه بندی سیلاب، پهنه بندی | Floodplain zoning, Flood zoning, Zoning |
| مقاوم سازی در برابر سیل | Flood-proofing |
| زراعت های مقاوم به سیل | Flood resistant crops |
| برنامه ریزی واکنش در مقابل سیلاب | Flood response planning |
| اعلام خطر سیل | Flood warning |
| رقوم خانه ها یا سازه ها (یا عناصری از سازه ها) که بالاتر از تراز سیل قرار دارند. | Houses and structures raising |
| مدیریت اراضی | Land management |
| زمان بین اعلام خطر سیل در یک ناحیه و اتفاق افتادن آن در همان ناحیه | Lead time warning, Lead time |
| بهره برداری از سازه هایی مثل سرریزها و سدها به منظور تخفیف شرایط سیل در پایین دست | Operation of hydraulic engineering works |
| تغییرات فیزیکی در اموال به منظور مقاوم سازی آن در برابر سیل | Permanent flood proofing |
| تامین اطلاعات و نکات مهم برای عموم، در مورد این که در زمان اعلام خطر چکار باید کنند. | Public education |
| جابجایی اختیاری یا اجباری اموال و مردم از نقاط سیل گیر یک منطقه به نقاط امن | Relocation |
| انطباق و تغییر یک سازه برای مقاوم سازی آن در برابر طغیان | Retro- fitting |
| یک کیسه پر شده از شن یا ماسه برای انسداد بریدگی و شکستگی در دیواره ها، یا ایجاد یک دیوار و سد موقت که بعضی اوقات این کیسه ها پر از بتن شده و به عنوان ریپ رپ از آن استفاده می شود. | Sandbag |
| محصورکردن یک ساختمان، تسهیلات عمومی یا ناحیه مسکونی به وسیله کیسه های شنی | Sandbag dike |
| اجازه معافیت مالیاتی برای اموال خسارت دیده | Tax reduction |
| فاصله زمانی بین سفارش و دریافت آن | Warning lead time |
| حقوق قانونی ساکنین کنار رودخانه که اجازه می دهد هر کس می تواند نسبت به تمهیدات حفاظتی از اموال خود اقدام کند به شرط آن که به دیگران و اموال آنها صدمه ای وارد نیاید. | Watercourse law |
| اجازه دادن به سیلاب برای ورودی به یک ملک یا سازه به منظور حداقل کردن بارهای ساختمانی به سازه | Wet flood-proofing |
| روشی برای برآورد معادل پولی خسارات نامحسوس از روی خسارات مستقیم است. | Bootstrapping |
| هزینه دفع شن و ماسه و اشیاء دیگر و آلوده کننده که به وسیله سیل حمل و در منطقه سیل گیر انباشته شده به علاوه هزینه خشک کردن و تمیزی کالاهای زیر آب رفته می باشد. | Clean up cost |
| برآورد مبلغ پرداختی رضایتمندانه برای سنجش میزان تغییر در منافع مصرف کنندگان ناشی از اجرای پروژه، در نظرگرفته می شود. | Consumer surplus |
| تمام خسارات که ناشی از طغیان سیلاب یا مستقیماً از عملکرد سیلاب، است. | Direct damage, Direct losses |
| میزان کارایی اقتصادی یک طرح مدیریت سیلاب | Economic effectiveness of a flood management system |
| مزیت های کنترل سیل | Flood control benefits |
| صدمه ناشی از سیل | Flood damage |
| نقشه برداری صحرائی ناحیه در معرض سیل گرفتگی در ترازهای مختلف برای ارزیابی ارزش بالقوه خسارات ناشی از سیل | Flood damage survey |
| افزایش ارزش زمین در اثر اقدامات مربوط به حفاظت از خطرات سیل | Flood enhancement |
| خسارات و زیان های ناشی از سیلاب | Flood damage, Flood loss |
| زیان های ناشی از سیل که مستقیماً از خود سیل نمی باشد. مثل زیانهای ناشی از بروز اختلال در تولید کالاها و خدمات | Indirect damage, Indirect losses |
| جلوگیری از تلفات جانی، جراحت افراد، بیماری و حفظ آرامش روحی مردم | Intangible benefits of flood control |
| خساراتی که نمی توان آنها را بر حسب مالی ارزیابی کرد مثل خسارات تخمین مربوط به اختلال در مشاغل، خطرات بهداشتی، ضربات روحی، تلفات جانی و سایر فاکتورهایی که مستقیماً قابل سنجش نیستند. | Intangible flood damage |
| رابطه بین زیان های حادثه و احتمال سیل | Loss probability relationship |
| خسارت احتمالی سیلاب در آینده | Potential flood damage |
| شامل سازه هایی است که محتمل خسارت می شوند زیرا آنها در محاصره یا در مجاورت با ناحیه هایی با سطح سیلابی هستند. | Primary flooding Zone |
| ارزش فهرستی از کالاها (یا محصول) پس از فروکش سیلاب. تفاوت بین میانگین ارزش مورد انتظار اولیه و باقیمانده ارزش خسارات حاصل از سیلاب را به دست می دهد. | Residual value |
| جایی که تبعات یک تصمیم گیری در مورد آن، از قبل نامعلوم و نامطمئن است، خطرپذیری احتمال هر کدام از نتایج ممکن می باشد. | Risk |
| ریسک گریزی | Risk averse |
| خطرپذیری خنثی | Risk neutral |
| ریسک پذیری | Risk seeking |
| مناطق خارج از سیلاب (دارای احتمال خطر) | Secondary flooding zone |
| منحنی همبستگی بین گسترش خسارات نسبت به تراز سیلاب | damage curve-Stage |
| سطح ایستایی | phreatic surface |
| فشار منفذی | pore pressure |
| زیست انباشت | Biomass |
| بیوتا / زیاگان | Biota |
| ضبط کربن | Carbon sequestration |
| جنگل زدایی | Clear cutting |
| قانون گونه های در معرض خطر | Endangered Species Act |
| انرژی حرارتی زمین | Geothermal energy |
| اصلاحیه های 1981 قانون لیسی | The Lacey Act Amendments |
| بازیافت | Recycling |
| انرژی تجدید پذیر | Renewable energy |
| پناهگاه حیات وحش | Wildlife refuge |
منبع: ایران ترجمه