در این مطلب از سایت گهر ترنسلیت قصد داریم سری دوم از اصطلاخات و لغات جغرافیا را برای شما عزیزان منتشر کنیم. با ما همراه شوید.
| سیمان – مواد آهنی یا سیلیسی و یا آهکی که بوسیله آب روان ته نشین شده و در نتیجه آمیختن با رسوبات سستی چون شن و ماسه و آمیزه سخت و بهم فشرده ای را بوجود آورده باشد. | Cement |
| سرشماری | census |
| شهر مرکزی- شهری که بازار اصلی و مرکز خدماتی در برخی از نواحی تجاری بزرگتر است و مکانی مرکزی است | Central city |
| مکان مرکزی- مرکز شهر یا آبادی که کارکرد اولیۀ آن، فراهم آوردن کالاها و خدمات برای جامعۀ مصرف کنندۀ پیرامون آن است | Central place |
| نظریۀ مکان مرکزی- نظریه ای که از سوی “والتر کریستالر” بین سالهای 1893-1969 میلادی پیشنهاد شد. وی کوشید تا اندازه و پراکنشهای آبادی را با توجه به کالاها و خدماتی مورد مطالعه قرار دهد که یک شهر برای روستاهای پراکنده پیرامون فراهم می کند | Central place theory |
| مرکزیت محلی که نسبت به پیرامون خود دارای اهمیت خاصی باشد . | Centrality |
| تمرکز | centralization |
| برنامه ریزی متمرکز،نظامی که در آن دولت تعیین می کند چه باید تولید شود و چگونه عوامل تولیدی بین مصارف مختلف توزیع شوند. | centralized planning |
| قرن | century |
| قیفاووس صورت فلکی نیمکره شمالی. | Cepheus |
| غلاّت آن دسته از دانه های گیاهی مانند گندم ،جو، چاودار،ذرت،برنج ،ارزن و امثال آن که خوراک اصلی انسان را تشکیل می دهند . | Cereals |
| گواهینامه | certificate |
| سلسله کوه +رشته کوه | Chain/range of mountain |
| تنگه- باریکه ای از آب که دو دریای مجاور را بطور طبیعی به یکدیگر متصل سازد. به این عارضه با ب نیز می گویند | Channel /strait |
| تنگاب- جوی و یا نهر و رودخانه ای که در یک بستر نسبتا عمیق و باریک و تنگ جریان داشته باشد | Channel flow |
| سیل بند- دیواره ای که روی رودخانه های سیلابی ساخته می شود تا از جریان سیل جلوگیری کند | Channel storage |
| خط مجموعه نشانه هایی که برای تحریر در یک زبان بکار می رود. | Character |
| زغال ماده ای که بیشتر آن کربن خالص است و از تقطیر تخریبی چوب، مواد حیوانی و یا قند بدست می آید و معمولا سوختنی و حرارت زا هستند. | Charcoal |
| نقشه، نمودار | chart |
| خاک چرنوزیوم- خاک حاصلخیز پربار و مرغوبی، برنگ سیاه یا قهوه ای تیره که سرزمین پهناوری واقع در جنوب اتحاد جماهیر شوروی و شمال دریای سیاه را فراگرفته و همچنین قسمتهایی از کشورهای مجارستان و رومانی را نیز زیر پوشش قرار داده | Chernozem |
| بچه | child |
| چینوک- باد گرم و خشک از نوع فون که در امتداد شرقی کوههای راکی در کانادا و ایالات متحده می وزد | Chinook |
| گاهشماری علم تاریخگذاری از راه تعیین ادوار و تقسیمات زمان و تعیین زمان رویداد حوادث تاریخی در ادوار و تفسیمات مذکور. | Chronology |
| دایره روشنایی- دایره عظیمه مرز میان قسمت های روشن و تاریک زمین را دایره روشنایی می نامند که در واقع حد میان شب و روز را روی کره زمین مشخص می سازد | Circle of light |
| محیط کره زمین محیط استوایی برابر با 40073 کیلومتر و محیط نصف النهاری 39944 کیلومتر است . | Circumference of Earth |
| شهروند | citizen |
| تابعیت- رعایای یک کشور و یک دولت بودن، تبعه مملکتی بودن | Citizenship |
| مرکبات درختان همیشه سبزی مانند لیمو، پرتقال، توسرح،گریپ فروت، نارنج و لیموترش که به میزان گسترده و فراوانی در مناطقی با آب و هوای مدیترانه ای می رویند . | Citrus fruits |
| شهر | city |
| حریم شهر(استحفاظی)- آن قسمت از مناطق خارج از محدودۀ قانونی شهر که در آن کنترل فعالیتهای عمرانی از قبیل تفکیک اراضی، احداث و تعریض معابر و ایجاد ساختمان باید بنا به دلایلی زیر نظر شهرداری بوده و بر اساس قوانین مربوط به شهرداری انجام شود. | City exclusion |
| سلسله مراتب شهری-یک شبکۀ شهری که به تبع شرایط جغرافیایی با نظم خاصی شکل گرفته است | City hierarchy |
| شبکۀ شهری- به مجموعه ای از شهرها گفته می شود که از فضای جغرافیایی نواحی مانند حلقه های زنجیر به هم پیوسته شکل گرفته اند و به علت رشد ناهماهنگ، پرتو افشانی متفاوتی بر ناحیه دارند | City network |
| دولتشهر- منظور از دولتشهر آن نظامهای سیاسی است که در آنها فعالیت سیاسی و رهبری در شهری واحد متمرکز باشد و این تمرکز، نمودار کمال مطلوب سازمان اجتماعی پنداشته می شود | City state |
| جنگ داخلی | civil war |
| تمدن | civilization |
| برخورد تمدنها- عنوان نظریه ای که در سال 1993 میلادب توسط ساموئل هانتینگتون استاد علوم سیاسی دانشگاه هاوارد مطرح شد. | Clash of civilizations |
| طبقه بندی | classification |
| تندان صخره یا پرتگاهی از سنگ ه راست و بلند قرار گرفته باشد | Cliff |
| آب و هوا | climate |
| مناطق آب و هوایی برخی از جغرافیدانان کره زمین را از نظر آب و هوا به چهار منطقه عمده حاره، معتدله و قطبی تقسیم می کنند . | Climatic region |
| آب و هوا شناسی- دانشی است که پدیده هائی را که سبب پیدایش آب و هواهای گوناگون گشته مورد مطالعه قرار داده و تاثیر آنها را بر زندگی روی کرۀ زمین بررسی می کند | climatology |
| کلوخ گل خشک شده، خاک بهم چسبیده و سخت شده . | Clod |
| جبهه سرد- مرز میان یک توده هوای گرم و یک توده هوای سرد پیش رونده ای که توده هوای گرم را به طرف بالا براند. با ایجاد چنین وضعیتی درجه حرارت به مقدار قابل ملاحظه ای افت کرده و با افزایش فشار جو موجبات تغییر جهت بادها را فراهم ساخته و رگبار شدید توام با باد و توفان را بهمراه دارد | Clod front |
| ابر- توده ای از ذرات خیلی ریز آب به قطر2% تا 6% میلیمتر که گاه یخ بسته و اغلب با گرد و غبار و دود و سایر مواد موجود در جو همراه بوده و دارای بار الکتریسیته منفی است | Cloud |
| رگبار، ریزش باران فوق العاده شدیدی، معمولا همراه با یک طوفان تندری، رگبارها امکان دارد هرجایی که باران ریزش می کند پدید آیند ولی از همه بیشتر در نواحی کوهستانی ریزش می کنند | Cloudburst |
| خوشه ها دسته هایی از ستارگان که دارای خواص مشترکی از نظر فاصله از زمین و سرعت و جهت حرکت یکسان هستند و ظاهرا” دارای منشاء مشترکی می باشند. | Clusters |
| زغال سنگ- ماده ای معدنی، از بقایای گیاهان پدید آمده و دارای مقداری کربن و مقداری ترکیبات آلی و مقداری آب است | Coal |
| ساحل | coast |
| جلگه ساحلی ←دشت ساحلی | Coastal plain |
| ضریب انبساط – نسبت ازدیاد طول یا سطح یا حجم یک جسم بازاء یک درجه افزایش دما به طول یا سطج و یا حجم اولیه آن | Coefficient of expansion |
| همزیستی با هم زندگی کردن – زندگانی مردم دو یا چند کشور با کمکهای اقتصادی و سیاسی به یکدیگر. | Coexistence |
| جبهه سرد،خط مرزی در سطح زمین بین یک توده هوای سرد در حال پیشروی و یک توده هوای گرم که در زیر آن هوای سرد به مانند یک گوه فشار می آورد | Cold Front |
| باد صرصر باد شدید و سرد را گویند. | Cold wind |
| جمع آوری | collection |
| مستعمره | Colony |
| همکاری اصطلاحی در جغرافیای شهری و عبارت از نوعی پیوستگی که میان واحدهای صنفی یک منطقه که عهده دار یک نوع کار هستند وجود داشته باشد . | Commensalism |
| خردشدگی خرد و کوچک شدن تدریجی مواد سنگی بر اثر عواملی مانند آب و هوا و فرسایش و یا جنبش های زمینی. | Comminution |
| مشترک المنافع مجموعه کشورهای مرکب از بریتانیا و مستملکات سابق وکنونی آن که تشکیل یک واحد داده اند . | Commonwealth |
| کمونیسم نظام و مکتبی اجتماعی و مخالف رژیم سرمایه داری . | Communism |
| جامعه | Community |
| جامعه-1:گروه مردم یک شهر، یک کشور، جهان و یا صنفی از مردم 2: دسته ای از گیاهان که با ویژگی های مشابه در یک منطقۀ مخصوص روییده باشند | Community /society |
| مقایسه کردن | Compare |
| نیروهای فشاری | compression |
| تمرکز- در پراکنش مکانی، تجمع پدیده ها پیرامون یک محل مرکزی را گویند | Concentration |
| کنفدراسیون عنوان جامعه ای از جند کشور که به منظور همکار ی متقابل و اقدام مشترک در امور دفاعی با یکدیگر متحد می شوند اما بر شهروندان کشورهای عضو حکومت مستقیم ندارد . | Confederation |
| ناحیۀ متراکم- ناحیه ای که در آن بر اثر تراکم خودروها و افراد پیاده، رفت و آمد دشوار و کند و با فشار صورت می گیرد | Congested area |
| جنگلهای مخروطی مرکب از درختان پیوسته سبز و مخروطی که دارای برگهای سوزنی و چوبهای نرم تجارتی می باشند. وسیع ترین جنگلهای مخروطی در کانادای شمالی، شمال آسیا و اروپا قرار دارند | Coniferous forests |
| حفاظت- دربوم شناسی، استفاده از منابع طبیعی به طریقی که از ضایعات غیر لازم یا تباه کردن آنها جلوگیری شود. | conservation |
| محافظه کار کسی که از طرفدار سنن و آداب گذشته است و با نوآوری ها و تشکیلات جدید مخالفت می ورزد . | conservator |
| صورت فلکی- مجموعه ای از ستارگان که بر حسب ظاهر شکل خاصی برای آنها قائل شده و هر یک را بر حسب شکل مربوط نامگذاری کرده اند | Constellation |
| مجلس مؤسسان هیئت قانگذاری ویژه ای که امور تهیه قانون اساسی را به عهده دارد . | Constituent assembly |
| قانون اساسی مجموعه اصول بنیادی یک ملت یا یک جامعه سیاسی که قدرت و وظایف حکومت را معین و حقوقی را برای مردم تضمین میکند . | Constitution |
| توپوگرافی ساختمانی، بررسی چگونگی ابعاد ارتفاعی فضای ساخته شده است. | Construction/ building topography |
| قاره، یکی از توده های خشکی بزرگتر و غیر منقطع که سطح زمین به آن تقسیم می شود اروپا، آسیا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی، استرالیا و قاره قطب جنوب | Continent |
| آب و هوای قاره ای- آب و هوای درون قاره های بزرگ که دامنه وسیع تغییرات درجه حرارت از جمله مشخصات آن بوده و به سبب دوری از اقیانوس قابلیت باران زایی آن کم و مختصر به اوایل فصل تابستان است | Continental climate |
| اشتقاق خشکی های نظریه رانه قاره ای | Continental drift |
| کوی قاره ای- قاره و پایاب های پیرامون آن که تا لبه سراشیب قاره ای گسترده شده باشد و یا به زبانی دیگر قسمتهای افقی پوسته زمین(اعم از خشکی یا زیرآب) تا لبه گودال های زیرآب | Continental platform |
| دریای قاره ای شاخه ای از اقیانوس که بدرون قاره کشیده شده باشد مانند دریای بالتیک، خلیج فارس و خلیج هودسن | Continental sea |
| فلات قاره +ژرفاشیب | Continental shelf |
| سراشیب قاره ای- قسمتی از کف دریا و اقیانوس که از لبه خارجی فلات قاره شروع شده و تا ژرف ترین قسمت گسترش یافته باشد | Continental slope |
| انقباض | contraction |
| منظومۀ شهری- یک منطقۀ جغرافیایی وسیع که در برگیرندۀ چند حوزۀ حکومت محلی است که از حیث اجتماعی- اقتصادی، منطقۀ شهری | conurbation |
| انتقال گرما هنگامی که قسمت زیرین یک مایع یا گاز تحت تأثیر گرما قرار گیرد، گرم و منتسط شده و از غلظت آن کاسته می شود و در نتیجه به سوی بالا روان گردیده و در واقع گرما را با خود منتقل می سازد و در مقابل قسمت های سرد بالا جای خود را با قسمت گرم شده عوض کرده و بسوی پائین جریان می یابد. | convection |
| باران همرفت که بر اثر عمل انتقال گرما در جو ریزش نماید. | Convection rain |
| کنوانسیون(پیمان بین المللی ) موافقتنامه ای که بین چندین دولت منعقد می گردد و پیوستن سایر دول به آن آزاد است مانند کنوانسیون وین و غیره . | Convention |
| مس فلزی به رنگ عنابی روشن با علامت شیمیایی cu بسیار نرم با قابلیت هدایت حرارتی و الکتریکی مناسب. کاربرد آن به میزان وسیعی بصورت سیم و مفقول جهت مصارف برقی است . | Copper |
| مرجان جانوران آهکی تراونده ای که معمولاً در آبهای گرم و بصورت دسته جمعی زندگی می کنند. این جانوران به آبهای صافی که سرشار از اکسیژن بوده و مواد غذایی حاصله از موجودات ذره بینی فراوانی را در برداشته باشد نیازمند هستند . | Coral |
| جزیره مرجانی صخره مرجانی که دور از ساحل واقع شده و بوسیله گل و لای پوشیده شده باشد. اینگونه جزایر از نظر رشد گیاهان محیط مناسبی بوده و اغلب سبز و خرم هستند. | Coral island |
| لجن مرجانی توده ای از خرده های بسیار ریز مرجانی که در ژرفا شیب و پیرامون آبسنگ مرجانی انباشته شده باشد . | Coral mud |
| راهرو، دالان، دهلیز- سطحی از زمین بین دو نقطه معین که در زمینه های ترافیک، توپوگرافی، محیط زیست و اهداف حمل و نقل به کار می رود | Corridor |
| کیهانی چیزهایی که با پدیده های خارج از جو زمین بستگی داشته باشد . | Cosmic |
| اشعه کیهانی- تشعشعاتی که دارای انرژی و قابلیت نفوذ زیاد بوده و منشأ آن تاکنون بدرستی شناخته نشده است | Cosmic rays |
| کنسولگری واحد اداری که دولتی برای حفظ حقوق و منافع اتباع خود در بندرها و مراکز بازرگانی یک کشور خارجی دایر می کند . | Consulate |
| پنبه بوته گیاهی که بطور سالانه در نواحی معتدله و گرم می روید. | Cotton |
| پنبه خیز جایی که پنبه بسیاز از آن جا بدست آید. | Cotton belt |
| پنبه دانه دانه های موجود در غوزه پنبه که پس از جدا ساختن الیاف باقی می ماند .پنبه دانه دارای چربی فراوان بوده و بصورت مارگارین و روغن های آشپزخانه به مصرف می رسد. | Cottonseed |
| کشور | Country |
| آبرو- مجرائی که آب در آن به طور طبیعی جریان داشته و بسوی دریا، دریاچه، کویر، باتلاق و مانند آن روان باشد | Course |
| محصول زودرس محصولی که در حد فاصل میان کاشت و برداشت محصول اصلی کشت شود . | Cover-crop |
| تراکم ساختمانی / پوششی | Coverage density |
| مهد تمدن سرزمینی که تمدن های نخستین در آنجا پدیدار شده و بسایر جاها گسترش یافته باشد. مانند سرزمین بین النهرین . | Cradle – area |
| کمر صخره پرشیب ناهموار یا قسمت پیش آمده ای از یک صخره . | Crag |
| دهانه آتشفشانی گودال قیف مانندی که بر فراز قله های آتشفشان دیده می شود و محل خروج مواد گداخته و دود وگاز است. | Crater |
| خزش،حرکت آهسته و کما بیش مداومی که به علت آغاز دگرشکلی تکتونیکی روی سطح گسل رخ می دهد.گسل هایی که حرکت خزشی دارند زمین لرزه های بزرگی ایجاد نمی کنند. | Creep |
| تلماسه هلالی برخان | Crescentic dune |
| مناطق بحرانی- نواحی آسیب پذیر | Critical area |
| دمای بحرانی حرارتی که از نظر حیات و یا رشد گیاه اهمیت و یا حساسیت داشته باشد. | Critical temperature |
| شلوغ، پر ازدحام | Crowded |
| پوسته | crust |
| پوسته زمین- پوسته خارجی زمین، به ضخامت 16 تا 48 کیلومتر است | Crust of the earth |
| حرکت پوسته ای جنبش بخش های خارجی پوسته جامد زمین براثر زمین لرزه و مانند آن. | Crustal movement |
| کواستا واژه اسپانیایی بمفهوم رشته کوهی که یک طرف آن دارای شیب کاملاً ملایم و طرف دیگر آن شیب تندی داشته باشد. این عارضه از اختلاف سختی و سستی طبقاتی مانند گچ ونمک که بصورت موازی قرار گرفته باشند، ایجاد می شوند . | Cuesta |
| زمین های سخت زره مانند | cuirasses |
| انتشار فرهنگی، کسترش(اشاعه فرهنگی)- مرحله ای که در آن، ویژگی های فرهنگی از جامعه ای به جامعۀ دیگر منتقل می شود. | Cultural diffusion |
| فرهنگ عبارت است از مجموعه تجلیات معنوی، هنری،تاریخی،ادبی،مذهبی و احساسی یک قوم یا ملت که در طول تاریخ فراهم آمده و شکل مشخصی گرفته است . | Culture |
| جریان الف-حرکت و جابجا شدن آب در یک آبراه یا یک رودخانه ب-حرکت قائم یک توده هوا. | Current |
| گمرک واژه پرتقالی بمفهوم مالیات و یا وجهی که دولت برای ورود یا خروج کالا و مال التجاره می گیرد . | Customs |
| دوره ،زمان گردش، دوره تناوب، فاصله زمانی بین دو پدیده | cycle |
| چرخه منطقه ای که فشار جو آن کم باشد چرخه یا سیکلون نام دارد. | Cyclone |
| دَجاجه یا طایر یکی از جالبترین صورت های فلکی نیمکره شمالی است که ستاره های آن صلیب بزرگی را تشکیل می دهند. | Cygnus |
| سد،یک ساختمان ساخت دست بشر که به منظور کنترل جریان آب از یک سو به سوی دیگر رودخانه ساخته می شود | Dam |
| درمانه تولکه گیاهی دارویی است. این گیاه خیلی تلخ بوده ودر درمان خیلی از ناراحتیهای معده وروده موثر است. اصطلاحی در گریوان مشهور است که چرا روغن زردبخوری (زیادی) که دنبال در مونه تولکی بگردی. | darmanahtolky |
| داروینیسم یکی از معروفترین نظریاتی که برای توضیح چگونگی تکامل گیاهان و جانوران بخصوص درباره سازش آن ها با مقتضیات محیط زندگی ارائه شده است. یان نظریه را بجهت اهمیتی که اصل انتخاب طبیعی یا انتخاب در آن دارد نظریه انتخاب طبیعی هم می گویند. | Darwinism |
| مبنا نقطه، خط و یا سطح مفروضی که بعنوان مبنای اندازه گیری ها بکار رود . | Datum |
| پگاه صبح زود، اول بامداد، هنگام فجر | Dawn |
| آبتاز- شکستن و خرد شدن و روان شدن یخ رودخانه ها در فصل بهار و تابستان | Debacle |
| دامنه واریز دامنه ثابت که واریزه های روی آن سطحی آزاد (پایدار) تشکیل می دهند. مراجعه شود به: شیب واریزه (talus slope). | Debris slope |
| تمرکز زدایی- پراکنش دوبارۀ جمعیت یا کاربری زمین از از نقطه ای با تمرکز زیاد به ناحیۀ بزرگتر و یا به مناطق متفاوتی که از پیش برای آن برنامه ریزی شده است | Decentralization |
| کاهش | Decline |
| جمعیت رو به کاهش | Decreasing population |
| اسناد، قباله ها | deeds |
| باد روبش- جاکن شدن و روبیدن شدن موادی مانند خاک و شن و ماسه از سطح زمین بوسیلۀ باد | Deflation |
| درجه الف-واحد سنجش گرما، در سیستم های سانتیگراد و فارنهایت ب-واحد اندازه گیری زاویه | Degree |
| تحدید حدود، تحدید مساحات و زمینها | Delimit the areas |
| تعیین حدود- تعیین خط مرزی دو کشور که در مرحلۀ تعیین حدود، مسیر خط مرزی را طبق یک معاهده مشخص می کنند و به تصویب دو دولت می رسانند | Delimitation |
| دلتا،قطعه زمینی آبرفتی و بادبزنی شکل که در دهانه رودخانه متصل به دریا تشکیل می شود. | delta |
| تفکیک حدود،تعیین مرز،مرزبندی | demarcation |
| انتقال جمعیتی- فرآیند مرحله ای خروج از نرخهای رشد جمعیتی از یک مرحله رکود اقتصادی | Demographic transition |
| انباشتگی، تراکم- توسعه ای که با تراکم همراه باشد فضای باز اندکی برجای می گذارد. | Density |
| تراکم جمعیت | Density of population |
| وابستگی در نتیجه تسلط، وضعیتی حاصل می شود که در آن کشورهای در حال توسعه برای انگیختن رشد اقتصادی خود باید به سیاست اقتصادی داخلی و بین المللی کشورهای پیشرفته متکی باشد . | Dependence |
| وابستگی منطقه ای که از نظر طبیعی و سیاسی بوسیله کشور دیگری اداره شود . | Dependency |
| بارتکفل- بخشی از کل جمعیت یک کشور که در گروههای سنی 15-0 سال و 64 سال به بالا قرار دارند که از لحاظ اقتصادی غیر مولد بوده و در شمار نیروی کار به حساب نمی آیند | Dependency burden |
| تقلیل جمعیت | depopulation |
| ناحیۀ محروم- ناحیه یا منطقه ای جغرافیایی که وضعیت اقتصادی آن از کل کشور پایین تر باشد | Depressed area |
| گودال هرگونه فرورفتگی در پوسته زمین بویژه پستی هایی که پیرامون آنها را زمینهای بلندی فراگرفته و هیچگونه رهایی از آن خارج نگردد . | Depression |
| فروبار سیستم کمفشاری که در طبقات متوسط و بالای جو ایجاد گردد . | Depression/low pressure |
| پدیده متلاشی شدن دانه ای – بخش سنگ به صورت دانه های مختلف الاندازه(آرن) از هم جدا می شوند. این پدیده در سنگهایی که دانه های آن مختلف الجنس و مختلف الاندازه باشند صورت می گیرد . | desagregation-granulaire |
| نشیب سرازیری – عارضه مقابل فراز-زمین پست . | Descent |
| بیابان- منطقه کم باران و کم گیاهی که تا حدی از ماسه پوشیده شده و غالبا غیر قابل زیست می باشد | Desert |
| فلس شدگی – متلاشی شدن به صورت لایه های نازک و تراشه هایی که لبه قطعات آن به سمت داخل برگشته اند . | desquamation |
| مقصد | Destination |
| جبرگرایی- اصطلاح جبرگرایی به شیوۀ تفکری اشاره می کند که همۀ اشیاء و حوادث یا همۀ اشیاء و موجودات از نوعی خاص معین شده اند | determinism |
| توسعه | development |
| اهداف توسعه- هدفهای اقتصادی و اجتماعی که یک دولت برای رسیدن به آن برای بخش تولید، نظام تولید و یا ناحیۀ بوم شناختی کشاورزی تلاش می کند | Development objectives |
| قطب(کانونهای) توسعه- مراکزی که از جمعیت یا فعالیتها و زیربناهای قابل ملاحظه ای برخوردار بوده و حوذۀ نفوذی فراتر از محدوده های فیزیکی خود دارند و اشاعه دهندۀ توسعه به سایر نقاط است. | Development pole |
| شبنم- شبنم یا ژاله عبارت از بخار آب اشباع شده ای است که با سرد شدن لایه های زیرین هوا بصورت قطره های آب روی برگ گیاهان، و یا اشیاء واقع بر سطح زمین پدیدار می شود | Dew |
| نقطه شبنم وضعیتی که هوا را سرد کرده و بخار آب موجود در آن را به حد اشباع برساند . | Dew point |
| قطر خط مستقیمی که از مرکز دایره و از دو طرف به محیط دایره یا کره ختم می گردد . | Diameter |
| الماس نوعی کرین بلورین که تحت فشار و گرمای فوق العاده بوجود آمده باشد. | Diamond |
| لجن دیاتومی نوعی گل و لای و یا لجن سیلیسی که از بقایای گیاهان ذره بینی که در آب های سرد اقیانوس ها رشد ونمو می کنند، بوجود آمده باشد . | Diatom ooze |
| دایک، نفوذ ماده مذاب ازداخل درز و شکاف سنگها به سطح زمین که لایه هارابه طورعمودی قطع میکند (حالتی متقاطع بالایه بندی). | dike |
| دیوال دیواره قائمی از سنگهای آذرین که از رانده شدن مواد مذاب بسوی پوسته زمین و سرد و سخت شدن آن پدید آمده باشد. | Dike/dyke |
| آبادی پراکنده- الگوی آبادیهای روستایی با دهکده های پراکنده. | Dispersed settlement |
| پراکندگی،پخشایش میزان گستردگی پدیده ای در یک ناحیه یا پیرامون مکان مرکزی. | dispersion |
| جابه جاکردن، جانشین شدن | displace |
| فاصله فاصله دونقطه، طول قطعه خط مستقیم واصل میان آنهاست . | Distance |
| تقطیر- طریقه ای است برای تصفیه ماده و جدا کردن مواد از یکدیگر یا تفکیک اجزای یک جسم مخلوط که معمولا با تغییر حالت همراه است | Distillation |
| توزیع، پراکندگی- در علم جغرافیا، مترادف “پراکنش مکانی” است | Distribution |
| نقشه پراکندگی، پراکندگی مکنی یا پخش یک نشانه فرهنگ را نشان می دهد. | Distribution map |
| بخش،حوزه،ناحیه،منطقه،بلوک . | district |
| سیلابکند شکافها وشیارهایی که به سبب جاری شدن سیل در روی زمین پدید آید. | Donga |
| آتشفشان خاموش آتشفشانی که در دوره های ماقبل تاریخ فعال بوده و بعد از آن بخاموشی گرائیده است. | Dormant volcano |
| شهرک خوابگاهی | Dormitory town |
| زهکشی- بیرون کشیدن آب اضافی یک منطقه بطور طبیعی و یا مصنوعی | Drainage |
| لایروبی پاک کردن گل و لای . | Dredging |
| سطوح صیقل خورده ریگها در اثر سایش بادی | dreikanter |
| نرمه باران باران ریز دنباله داری که اندازه قطره های آن کمتر از 5/0 میلیمتر بوده و بویژه با یک جبهه هوای گرم همراه باشد . | drizzle |
| خشکی، خشکسالی، فقدان بارندگی،یک دوره آب وهوایی خشک ممتد :خشکی فوق العاده ناشی از فقدان باران است | Drought |
| کشاورزی دیم شیوه ای در کشاورزی مناطق خشک که در آن از رطوبت موجود در خاک استفاده شده و بدون بهره گیری از آبیاری به کشاورزی پرداخته شود . | Dry farming |
| خشکرود- دره آهکی و یا گچی که در آن آب بطور دائم جریان نداشته باشد | Dry valley |
| تلماسه- تپه یا رشته ارتفاعات شنی که بر اثر وزش باد و جابجا شدن شن پدید آمده باشد | Dune |
| غبار ذرات کوچک ذره بینی مواد جامد موجود در هوا یا جو زمین که در حال تعلیق یا در حال فرونشستن آرام هستند . | Dust |
| زیستگاه، هر ساختمان یا بخشی از ساختمان که در بردارنده امکنات زندگی از قبیل امکاناتی برای خوابیدن، خوردن، پختن و بهداشت است. | Dwelling unit |
| دینامیک بخشی از علم مکانیک که در آن از حرکت دستگاهها و ذرات و اجسام تحت تأثیر نیروها گفتگو می شود. | Dynamic |
| قشرزمین + زمین و پوسته زمین | Earth crust |
| زمین لرزه- جنبش سریع و محسوسی که نتیجه جابجایی و یا جایگیری تخته سنگهای زیر پوستۀ زمین پدید می آید | Earth quake |
| زلزله، زمین لرزه ،حرکت یا لرزش پوسته زمین که بطور طبیعی و در زیر سطح زمین منشاء می گیرد, و باعث یک تغییر دائمی در سطح زمین می شود | Earthquake |
| خاور ←چهارجهت اصلی – شرق | East |
| پس نشینی- پس روی آب دریا پس از مرحله برکشند(مد) | Ebb channel |
| واریزه های آزاد ( چون در فضای بین دانه ها، مواد ریز دانه وجود ندارد) | eboulis libres |
| غلیان تبخیری که بسرعت و همراه با تولید حباب های فراوان در داخل مایع انجام می گیرد . | Ebullition |
| پژواک تکرار صوت به سبب انعکاس امواج صوتی و یا صوت مکرری که از صوت اصلی متمایز باشد. | Echo |
| خسوفتیرگی نور ماه وقتی که زمین، در حال عبور بین خورشید و ماه، سایه خود را روی ماه می اندزد، ماه گرفتگی، | Eclipse Lunar |
| خسوف ←ماه گرفتگی | Eclipse of the moon |
| خورشید گرفتگی یا کسوف عبارت از وضعیتی که کره ماه میان زمین و خورشید قرار گرفته و خورشید را از دید زمین پنهان سازد. | Eclipse of the sun |
| دایره البروج- مسیری که خورشید در حرکت ظاهری سالانه خود به دور زمین بر کره آسمان می پیماید | Ecliptic |
| بوم شناسی- بررسی علمی گیاهان و جانوران از نظر شرایط محیطی آنها مانند: دما، خاک، روشنایی، باد و رطوبت | Ecology |
| توسعه اقتصادی | Economic development |
| رشد اقتصادی | Economic growth |
| شهرهای جهانی- شهرهای جهانی از تبدیل شهرها به پویاشهر و تبدیل آنها به مادرشهر و تبدیل مادرشهرها به پویا مادرشهرهای چند مرکزی به وجود می آیند | ecumenopolis |
| الکترولیت جسم مرکبی که به حالت محلول یا مذاب هادی جریان برق است و بر اثر عبور جریان الکتریسیته تجزیه می شود مانند انواع اسیدها، بازها و املاح موجود در آب | Electrolyte |
| امواج الکترو مغناطیسی امواج حاصله از تغییر شدت میدانهای الکتریکی و مغناطیسی | Electromagnetic waves |
| ناهمواریهای زمین | Elevation and relief |
| دلتا، قطعه زمینی آبرفتی و بادبزنی شکل که در دهانه رودخانه متصل به دریا تشکیل می شود. | Delta |
| مهاجر شخصی که زادگاه و میهن اصلی خویش را ترک گفته و در سرزمین دیگری سکنی گزیده باشد. | Emigrant |
| مهاجرت حرکت و جابجایی مردم اعم از داخلی (درون کشور) یا خارجی ( به کشور دیگر) را مهاجرت می گویند. | Emigration |
| سرزمین محاط، برون بوم، سرزمینی که تماما” در داخل اراضی کشور دیگر قراردارد. | enclave |
| محیط زیست، فضایی که در برگیرنده کلیه شرایط اقلیمی است که تمامی موجودات در آن زندگی می کنند و شامل مجموعه ای از روابط بین آنها می شود. | environment |
| محیط گرایی- یک جنبش اجتماعی که از نظر سیاسی در دهۀ 1975میلادی درآمریکا چیره گشت. | Environmentalism |
| ائوسن- نخستین دوره از دوران نوزیوی(کاینوزوئیک) یا دوران سوم زمین شناسی مربوط به 40تا70 میلیون سال پیش | Eocene |
| خشکی زایی نیروهای سازنده قاره ها که باعث حرکات شعاعی یا قائم گردیده و در نتیجه موجبات فرورفتن یا برآمدن پوسته زمین گردند. | Epeirogenesis |
| مرکز زمین لرزه نقطه ای از سطح زمین که بطور قائم دربالای کانون زمین لرزه قرار گرفته باشد . | Epicenter |
| همه گیر بیماری که یکباره و بطور ناگهانی شیوع یابد و به سرعت همه گیر شود و پس از مدت زمان معینی محدود و نابود گردد . | Epidemic |
| خط استوا- خطی که کره زمین را به دو نیمکره شمالی و جنوبی تقسیم می کند | Equator |
| آب و هوای استوایی- آب و هوای بخشی از کره زمین واقع در حدفاصل 10 درجه عرض شمالی تا 10 درجه عرض جنوبی. گرما و رطوبت زیاد از ویژگی های این نوع آب و هوا است | Equatorial climate |
| جنگلهای استوایی در حد فاصل 7 درجه عرض شمالی و جنوبی واقع شده و بدلیل گرما و رطوبت همواره سرسبز و انبوه بوده و اغلب دارای ارتفاع قابل توجهی هستند. از انواع آن آبنوس، ماهون و آهن را میتوان نام برد. جنگلهای آمازون، گینه و کنگو از این نوع هستند. | Equatorial rain forests |
| تجهیز، ایجاد ظرفیتهای تولیدی و زیربنایی با توجه به الزامات توسعه در هر منطقه. | equipped |
| دوران هر یک از بزرگترین تقسیمات زمانی زمین شناسی. | Era |
| فرسایش، سایش زمین بوسیله عوامل طبیعی مختلف: خورشید، باد، باران، یخبندان، آبهای جاری، یخ متحرک و دریا، حرارت خورشید باعث می شود که سنگها منبسط شوند ترک بردارند و بشکنند باد قطعات سست جدا از هم را حمل کرده و همراه با شن به سایش سنگها کمک می کند باران خاک را سست کرده و نقل مکان می دهد | Erosion |
| راندگی فرسایشی ،اگر قسمت بالایی گسل در سطح زمین ظاهر شود و بر روی سطح فرسایش یافته رانده شود، گسل را راندگی فرسایشی می نامند | Erosion thrust |
| سنگهای سرگردان- قطعه سنگهای بزرگی که بوسیله یخچال حمل شده و در گوشه و کنار پراکنده شده باشند | Erratic blocks |
| تنده- دیوار شیب داری که بر اثر فرسایش و یا گسیختگی و شکست یک چینه سنگی پدید آمده باشد | Escarpment |
| تخمین زدن | Estimate |
| خلیج مصبی | estuary |
| تالاب- دریاچه کم عمق که بویژه در یک شنزار یا در میان شن های ساحلی بوجود آمده باشد | Etang |
| نژادشناسی دانشی که به بررسی منشاء، پراکندگی و ویژگی های متمایز نژادها و فرهنگ اقوام بدوی می پردازد . | Ethnology |
| رشته ای که رابطه انسان و محیط را از نظر فضایی بررسی میکند | ethology |
| اوراسیا- نامی که از دوکلمه اروپا و آسیا گرفته شده و به دو قاره مزبورعنوان یک قاره داده شده است | Eurasia |
| اروپا- یکی از قاره های زمین واقع در نیمکرۀ خاوری که حدود 10،400،013 کیلومتر مربع مساحت دارد، قاره اروپا نزدیک 7 درصد خشکی های زمین را شامل است | Europe |
| تبخیر- تغییر حالت فیزیکی مایع به بخار | Evaporation |
| شفق نوری که تا مدتی پس از غروب خورشید از آسمان به زمین می تابد . | Evening |
| شفق- نوری که تا مدتی پس از غروب آفتاب از آسمان به زمین می تابد. در مقابل شفق فلق یا فجر قرار دارد که آن نوری است که از مدتی پیش از طلوع خورشید به زمین می تابد | Evening twilight |
| واقعه یا حادثه رویدادی که در یک لحظه وقوع می یابد | Event or node |
| اورست- قله ای است به بلندی 8847 متر واقع در کوهستان هیمالیا که مرتفع ترین نقطه کره زمین بشمار می رود | Everest |
| تکامل نظریه ای که به موجب آن جانوران و گیاهان با تغییرات و تبدیلات تدریجی و مستمر از صورت اولیه به صورت کنونی در آمده اند. بنابر این نظریه حیات از توده پرتوپلاسمی ساده ای محتملا” در دریا آغاز شده است. | Evolution |
| آبفرسائی- فرسایش سنگ های بستر یک روانه بر اثر جریان آب | Evorsion |
| برونبوم- قطعه زمینی از یک دولت که بوسیلۀ سرزمین های دولت دیگر محصور شده باشد | Exclave |
| منطقه بندی- محروم سازی، منطقه بندی،استفاده از مقررات کاربری زمین برای جلوگیری از جابجایی گروههای اجتماعی، اقتصادی یا قومی ویژه در یک جامعه | Exclusionary zoning |
| قوه مجریه یکی از قوای سه گانه که موظف به اجرای قوانین و مقررات است و شامل شها یا رئیس جمهور و هیئت وزیران است . | Executive power |
| متلاشی شدن به صورت تیغه های سنگی – پدیده تورق | exfoliation |
| برون اسپهر- لایۀ بیرونی جو زمین یا قسمت خارجی دما کره که در ارتفاع حدود 500 تا 800 کیلومتری زمین قرار گرفته و از مشخصات آن وجود اتمهای اکسیژن خنثی است که بر اثر یونیزه شدن اتمهای ئیدروژن و اکسیژن حاصل گردیده است | Exosphere |
| انبساط افزایش طولی، سطحی و حجمی اجسام و مایعات و گازها بر اثر ازدیاد دما. | Expansion |
| انبساط جهان در سال 1930 آ.س ادینگتن و چند نفر دیگر به این نتیجه رسیدند که همه اعضای جهان از یکدیگر دور می گردند و به اصطلاح جهان در حال انبساط است. | Expansion of universe |
| امید به زندگی | Expectation of life |
| کاوش جستجو کردن و کاویدن و تفحص کردن درباره سرزمینهای ناشناخته که در اصطلاح اکتشاف نیز گفته می شود . | Exploration |
| کشاورزی مکانیزه عمل کشت و زرع در مقیاس وسیع واستفاده از سیستم های مکانیزه و بکارگرفتن حداقل نیروی انسانی . | Extensive agriculture |
| برون افکنی- پراکندن و انتشار مواد جامد، مایع و گاز بر روی سطح زمین، در یک آتشفشانی | Extrusion |
| تراش- رویه ای از سنگ که در مقابل وزش باد قرار گرفته و فرسوده و صیقلی شده باشد | Facet |
| ناورو بخش اصلی و قابل کشتیرانی یک رودخانه یا یک خور که به وسیله شناوه و چراغ دریایی علامت گذاری شده باشد . | Fairway |
| آیش- عمل رها ساختن زمین قابل کشت، برای یک یا چند فصل زراعی، به منظور تامین مواد غذایی لازم برای کشت بعدی | Fallow |
| خانواده | Family |
| خاور دور ناحیه ای مشتمل بر چین، کره، ژاپن، سرزمین های خاوری شوروی، جزایر فیلیپین، هندوچین، تایلند،برمه،مالزی و اندونزی. | Far east |
| کشاورز | Farmer |
| فاتوم واحد اندازه گیری ژرفای آب دریا که برابر 6پا یا 829/1 متر است. | Fathom |
| گسل، شکست زمین ،شکافی در پوسته زمین که در امتداد آن حرکت صورت گرفته بنابراین جایی که طبقه زمین مربوط با هم متناسب نیست اگر چه حرکت کم و بیش عمودی است یک گسل ممکن است در هر جهتی صورت گیرد که شامل جهت افقی می شود | Fault |
| سطح گسلش- سطحی که در امتداد یک گسله واقع شده باشد | Fault plane |
| عارضه- آن قسمت از پوسته زمین که در معرض دید انسان قرار می گیرد چهره یا عارضه می گویند | Feature |
| فدارسیون واحدی سیاسی متشکل از چند واحد سیاسی کوچکتر که دارای دولتی بنام دولت فدرال است. | Federation |
منبع: ایران ترجمه