لغات جغرافیا و زمین شناسی بخش 10
| شالیزار زمینی که در آن برنج کاشته باشند، کشتزار برنج | Rice field |
| درجه ریشتر سیستم متداول اندازه گیری درجه بزرگی زمین لرزه | Richter scale |
| شکاف عمیق در پوسته قاره ای | rift valley |
| راست لغز یا راست بر ،یک بلوک گسل نسبت به بلوک مجاور به سمت راست جابجا(متمایل) شده | Right slip or dextral |
| حقوق مجموعه قوانین و قواعد و رسوم لازم الاجرائی که به منظور استقرار نظم در جوامع انسانی وضع یا شناخته شده است | Rights |
| یخبست توده ای از بلورهای یخ کدر که براثر یخبندان قطره های کوچک آب موجود در مهی که روی زمین خیلی سرد ایجاد شده است پدید آمده باشد | Rime |
| تلاطم آشفتگی دریا | Rip |
| طلوع بآمدن یک ستاره از افق ظاهری یک محل که ناشی از حرکت وضعی زمین است | Rise |
| رودخانه- مجرای طبیعی آبهای سطح زمین که بسوی دریا، دریاچه و یا آبگیرهای داخلی یک کویر یا یک رودخانه اصلی و یا باتلاق و امثال آن روان باشد | River |
| آبگیر رودخانه- حوضه یک رودخانه که از شاخه هائی که به آن می ریزند تشکیل یافته باشد | River basin |
| بستر رودخانه- بستر عبارت از مجرائی است که آب در آن بطور طبیعی جریان داشته و بسوی دریا، دریاچه، کویر، باتلاق و مانند آن روان باشد | River bed |
| بستر جاده- به بخشی از زمین گفته می شود که برای احداث جاده آماده شده است | Road bed |
| سنگ- توده متراکم و سختی از ذرات و مواد معدنی که بخشی از سنگکره را تشکیل داده است | Rock |
| شاخص- میله فلزی یا چوبی مندرجی که در نقشه برداری استفاده می شود | Rod |
| چرخش زمین چرخش زمین به گرد محور قطبین که به آن حرکت وضعی زمین گفته می شود | Rotation of the earth |
| کولاک دریای آشفته ومتلاطم، امواج خروشان دریایی که توفانی باشد | Rough sea |
| کائوچو جسم جامد معمولا قابل ارتجاعی که از ترشح شیرابه گیاهان گوناگون بدست آمده و بدلیل قابلیت ارتجاعی و سختی، نفوذناپذیری ریا، چسبندگی و مقاومت موارد استعمال زیادی دارد | Rubber |
| یاقوت یکی از سنگهای آذرین که جزء کانیهای سنگهای اسیدی به شمار می برودبعد از الماس سخت ترین کانی هاست و آن را با الماس تراش می دهندیاقوت بیشتر در لایه های آتشفشانی قدیم پیدا می شود و دارای اقسام مختلف است که مرغوبترین آنها یاقوت آتشی یا یاقوت سرخ است | Ruby |
| روان آب، آن قسمت از بارش که سرانجام به نهرها می رسد مرکب از آبی است که در سطح زمین جریان می یابد به جای اینکه به داخل زمین فرو رود همراه با مقدار آبی که در مرحله اول به زمین فرورفته و بعدا در نهرها به آبی که در روی زمین جریان دارد ملحق می شود آبهای جاری، | Run Off |
| آبهای جاری- آبهای جاری که در حقیقت مهمترین عامل فرسایش سطح زمین اند آبهایی هستند که به صورت باران و برف به سطح زمین می رسند و در سرازیریها جریان می یابند | Running waters |
| رواناب- آب بارانی که از سطح زمین عبور کرده و پس از جذب شدن مقداری از آن بوسیلۀ خاک وارد جویبار یا رودخانه شده و با آب بارانهائی که به درون زمین فرو رفته اند و به صورت چشمه آشکار می شوند، توأم و در مجاری سطحی روان می گردند | Runoff |
| تجمیع روستایی، گردآوری دو یا چند آبادی در مکانی جدیدی برای فراهم آوردن امکان سکونت و فعالیت مناسب و خارج از آنها از محیط ناپایدار | Rural integration |
| تعامل شهر و روستا- گسترش روابط متقابل شهری و روستایی به عنوان فرآیندی مؤثر در نزدیکی جهانی از این دو شاخه شناخته می شود | Rurbanization |
| ماسه باد باد شدیدی که توده های شن را بهمراه داشته باشد | Sabliere / sablière sand |
| درجه شوری آب- درجه شوری آب اقیانوسها و دریاها و دریاچه ها و رودخانه ها و مانند آن، که بر حسب در هزار بیان می گرددبطور متوسط درجه شوری آب اقیانوسها 35 در هزار است که این میزان در مناطق مختلف متفاوت است | Salinity |
| سالوک نام کوهی از رشته کوه الاداغ در جنوب بجنورد مرکز استان خراسان شمالیاین کوه وقله مرتفع آن از سمت شمال به روستای گریوان مشرف است | Saloke |
| نمک نمک معمولی یا سدیم کلراید که بصورت جامد یا محلول در روی پوسته زمین دیده می شود | Salt |
| دریاچه نمک دریاچه ای واقع در یک منطقه گرم و خشک که آب آن بر اثر تبخیر زیاد با املاح نمکی فراوان همراه باشد | Salt lake |
| شوره زار زمین پراز شوره ای که گیاه در آن نروید | Salt-flat |
| شوره نیترات طبیعی پتاسیم که به آن شوره قلمی نیز می گویند | Saltpeter |
| ماسه ذرات ریزی که از تجزیه و تخریب طبیعی سنگها بویژه سنگهایی که دارای کوارتز می باشند (از قبیل سنگ خارا)ایجاد شده و بوسیله جریان آب، باد، یخجال و یا دریا به نقاط مختلف حمل می گردند | Sand |
| زبانه های ماسه ای | sand spit |
| ماسه باد باد شدیدی که توده های شن را بهمراه داشته باشد | sandstorm |
| ریگزار زمین پوشیده از ریگ | Sandy region |
| سنسکریت زبان علمی قدیم و مقدس هندوان، یکی از زبان های مهم هندوایرانی از شعبه زبانهای هندواروپایی که با زبان اوستا خویشاوندی نزدیک داردکهن ترین صورت زبان سنسکریت، زبان ودایی نام دارد که سرودهای ودا بدان نوشته شده و مربوط به 3000 سال قبل از میلاد مسیح است | Sanskrit |
| ماهواره – جرم کوچکی که به گرد یک سیاره گردش نمایداین جرم معمولاً مصنوعی بوده و به آن قمر مصنوعی نیز گفته می شود | Satellite |
| اشباع جمعیتی، به سطح تعادل دقیق جمعیت یک ناحیه با ظرفیت ممکن آن گفته می شود | saturation |
| کیوان یا زحل یکی از عظیم ترین سیارات منظومه شمسی که بعد از برجیس(مشتری ) جای گرفته است | Saturn |
| مقیاس- مقیاس به معنای پایۀ عینی اندازه گیری، مقایسه یا طبقه بندی اشیاء که می تواند به یک یا چند نوع متمایز تعلق داشته باشد. | scale |
| سنگریز- توده ای از تخته سنگ یا خرده سنگ های شکسته که در پای تندان یا در دامنه کوه انباشته شده باشد | Scree/ talus |
| سطح دریا- تراز آب اقیانوس در صورتی که خالی از تأتیر کشند امواج باشد | Sea level |
| سیل پوسته ای با ضخامت تقریبا\” ثابت از سنگ های آذرین که بین لایه سنگهای دیگر نفوذ کرده باشد | Seal |
| دریابندر- بندر و یا بندرگاهی بر کنار دریا که برای رفت و آمد کشتی های دریا پیما مساعد باشد | Seaport |
| فصل – یکی از تقسیمات زمانی که براثر مدت زمان تابش آفتاب و شرایط جوی حاصله از تغییرات زمانی، شدت تشعشع خورشید مشخص و طبقه بندی گردیده باشد | Season |
| دریاچه فصلی- آبگیری که فقط در فصلهای پرباران آب داشته و در سایر فصول خشک و یا بصورت شوره زار و گل زار درآید | Seasonal lake |
| ثانیه | Second |
| امواج ثانویه- امواجی که بلافاصله بعد از امواج اولیه به وسیلۀ لرزه نگار ثبت می گردند امواج ثانویه نام دارند دامنه امواج ثانویه از دامنه امواج اولیه بیشتر است و از نوع امواج عرضی محسوب می گردند | Secondary waves |
| تهنشست (رسوب) ذراتی از سنگ و خاک یا مواد و دانه هایی که در زیر آب ته نشین گردد. | Sediment |
| سنگهای رسوبی +سنگهای ته نشستی | Sedimentary |
| سنگهای رسوبی- به سنگهایی که بصورت ته نشست مواد تشکیل یافته است می گویند | Sedimentary rocks |
| رسوبشناسی- شاخه ای از زمین شناسی که ترکیب و چینه شناسی تهنشست ها را بررسی می کند | Sedimentology |
| آبخیز- زمینی که از آن به خارج تراوش کند و هرجای آن را بکنند آب بیرون آید | Seepage land |
| کانون زمین لرزه مرکز ارتعاشات زمین لرزه واقع در زیرزمین را کانون زمین لرزه می گویند . | Seismic focus |
| امواج زمین لرزه- امواجی که به دلیل وقوع زمین لرزه ایجاد می گردند. این مواج بر سه نوعند. امواج اولیه، امواج ثانویه و سطحی | Seismic waves |
| لرزه سنج دستگاهی که برای آگاهی از وقوع زمین لرزه، شدت وسعت منطقه بکار می رود . | Seismometer |
| باد سیستان- بادی که مخصوص ناحیۀ سیستان در خاور ایران بوده و معمولا در فصل تابستان می وزد وسرعت آن گاه تا یکصد کیلومتر در ساعت می رسد | Seistan wind |
| اقلیم حاره ای نیمه خشک در هر نیمکره در کناره رو به قطب و غالبا\” در داخل قاره ها بخصوص در فلاتها و معمولا مجاور صحراها قرار دارد. | Semiarid tropical climate |
| پیرانه رود رودخانه ای که در نهایی ترین مرحله دوره تکاملی خود قرار گرفته باشد. | Senile river |
| عشایر اسکان یافته، عمدتا\” از کوچ منصرف شده و در آبادی ماندگار شده اند. | Settled tribes |
| غروب فروشدن آفتاب و ماه و ستارگان. | Setting |
| فاضلاب فضولاتی که به اشکال مختلف ( مسکونی، صنعتی، طوفانی) همراه آب باشد . | Sewage |
| سایه- تاریکی نسبی در فضا بر یک پهنه به سبب متوقف شدن امواج نور یک منبع نور بواسطه یک جسم حاجب ماوراء حادث شود | Shadow |
| بادشمال باد شدید خشک و غبار آلودی در فصل تابستان که در صحراهای عراق می وزد و موجب تیره و تار شدن آسمان می گردد. | Shamal |
| آغل – جایی در کوه که برای خوابیدن احشام درست کرده باشند. | sheepfold |
| تختانک تختان یا تراسهای پلکانی شکی به بلندی حدود 3 تا 30 سانتی متر که بصورت طبیعی بوجود آمده و اغلب در دامنه های پر شیب دیده می شود. به این عارضه تراست نیز گفته می شود. | Sheep tracks / terracette |
| جریان سفره ای | sheet flood |
| زراعت آیش، استفاده از زمین توسط یک یا چند خانواده برا ی کشاورزی (بویژه در آفریقا)تا زمانی که زمین باروری خود را از دست بدهد. | shifting cultivation |
| آبتل- پشته ای از گل و لای و شن و ماسه که در عمق کمی زیر آب قرار گرفته باشد | Shoal |
| سیال- لایه سنگی نسبتاً کم وزنی از جنس سنگ خارا(گرانیت) که در زیر قاره ها قرار گرفته است. | Sial |
| جاده ابریشم- راهی قدیمی است که منطقه مدیترانه را به چین خاوری مربوط می ساخته. این راه از جنوب خاوری دریای خزر، شهر ری و دیوار چین می گذشت و به شانگهای منتهی می شد. وجه تسمیه این راه بمناسبت این است که ابریشم که در مقایسه با سایر اجناسی که از این راه حمل می شد خواستار فراوانی داشت | Silk road |
| سیلورین سومین دوره از دوران دیرین زیوی(کهن زیست) که مربوط به 440 تا 400 میلیون سال پیش است. | Silurian |
| نقره فلزی است درخشنده و براق که به خوبی صیقل پذیر است و بهتر از همه اجسام نور را منعکس می کند، از این رو در ساختمان آینه ها بکار می رود . | Silver |
| واژه ایتالیایی به مفهوم باد گرم مرطوب و گاه خشکی که از سوی صحرای شمال آفریقا و جزیره سیسیل و جنوب ایتالیا به طرف شمال می وزد | Sirocco |
| آسمان خراش- بنای بسیار اشکوبه با استخوان بندی فولادی، بتونی و مانند آن. | Sky scraper |
| لجن گل سیاه وتیره ای که در کف جوی آب و رودخانه و دریاچه ها و دریاها واقیانوس ها جمع شده باشد . | Slime |
| شیب- میزان سربالایی یا سرازیری زمین را شیب زمین می گویند | Slope |
| حاشیه نشینی- به نوعی شیوۀ زندگی اطلاق می شود که نسبت به سه شیوۀ رایج زندگی یعنی شهری، روستایی و ایلاتی متفاوت بوده و با ویژگی های مخصوص به خود، بافت فیزیکی معینی را به وجود آورده است | slum |
| دایره صغیره- بطور کلی دایره هائی که از مرکز عبور نکرده باشند دایره های صغیره نام دارند | Small circle |
| برف- برف نوعی بارندگی است که از اشباع بخار آب در شرایط یخبندان پدید می آید | Snow |
| برف سنج- دستگاهی است که برای اندازه گیری ارتفاع و یا عمق برف باریده شده بکار می رود | Snow gauge |
| داروینیسم اجتماعی- موضوع اصلی در این مکتب، گزینش برای بقاء است | Social Darwinism |
| جغرافیای اجتماعی- عبارتست از علم شناسایی اشکال سازمان یابی مکانی و روندهای مکان ساز کارکردهای اصلی گروهها و اجتماعات انسانی | Social geography |
| سوسیالیسم- نظریه ای سیاسی و اقتصادی، برای اصلاح امور جامعه مبتنی بر اینکه کلیه عوامل و وسایل تولید و پخش کالا باید به مالکیت دسته جمعی مردم درآید و دولت به نمایندگی مردم آن ها را برطبق اصول دموکراسی اداره کند | Socialism |
| خاک- لایه نازکی از پوسته زمین، که از خرد شدن سنگ ها بوجود آمده و از مواد معدنی ترکیب یافته باشد | Soil |
| ثابت خوشیدی درصد تشعشعات خورشیدی که توسط واحدی از سطح خارج از جو زمین دریافت می گردد. این مقدار بطور تقیبی حدود 2 گرم کالری به ازاء هر سانتی متر مربع در هر دقیقه است. | Solar constant |
| روز خورشیدی- فاصله زمانی میان دو عبور پی در پی خورشید از فراز نصف النهار معینی از زمین را یک روز خورشیدی می گویند | Solar day |
| منظومه شمسی ترکیبی از ستاره خورشید و نه سیاره . | Solar system |
| باد خورشیدی- موادی که بیشتر پروتون و الکترون هستند و از خورشید به فضا جریان دارند | Solar wind |
| سال خورشیدی- مدت زمان یک بار گردش کامل زمین به دور خورشید را یک سال خورشیدی می گویند که مدت آن 2422/365 روز متوسط است | Solar year |
| انقلابین دو نقطه از گردشگاه زمین به دور خورشید که زاویه میل خورشید در آن دو نقطه به حداکثر شمالی و جنوبی خود برسد. | solstices |
| انحلال عمل حل شدن مواد در یک محلول، منند حل شدن سنگ نمک در آب | solution |
| سرچشمه- جائی که رودخانه از آن جا آغاز شود سرچشمه نام دارد | Source |