لغات جغرافیا و زمین شناسی بخش 7
| سنگ‌شناسی- بخشی از زمین شناسی که موضوع آن تحقیق در منشاء ساختمان، خواص و تاریخ سنگ‌های قشر جامد زمین است | Lithology/ petrology |
| سنگ کره | lithosphere |
| لاش برگ | Litter |
| تقسیمات کشوری- تقسیماتی که برای سهولت ادارۀ کشور صورت می گیرد و معمولاً مبتنی بر نزدیکی‌های قومی، نژادی، مذهبی، تاریخی، اوضاع طبیعی و جز این‌هاست | Local divisions |
| تعیین محل- تعیین موقعیت و جای پدیده | Locate |
| موقعیت جغرافیایی- بیان مکان یک پدیدۀ طبیعی یا مصنوعی بر روی کرۀ زمین | location |
| نظریۀ مکان یابی- نظریه‌ای در جغرافیای اقتصادی پیرامون عوامل مؤثر در گزینش محل استقرار یک بنگاه. طبق این نظریه بنگاه‌ها در محلی استقرار می‌یابند که کل هزینۀ حمل و نقل آنها به حداقل برسد | Location theory |
| آب بند- معبر مصنوعی آب که دریچه‌ای برای متوقف ساختن یا تنظیم جریان آب در آن تعبیه می شود | Locks |
| بادرفت- گرد و خاک زرد رنگی که به‌وسیلۀ باد حمل گردیده و در پشت دیوارۀ جویبارها انباشته شده باشد | loess |
| طول جغرافیایی فاصله زاویه‌ای، که در امتداد خط استوا بین نصف‌النهاری که از یک نقطه معین می‌گذرد ، | Longitude |
| جزر ←فروکشند | Low tide |
| تابندگی- خاصیت صادر کردن نور بصورت انرژی تشعشعی | Luminosity |
| ماه قمری مدت زمان یک دوز گردش کامل ماه به دوز زمین را یک ماه قمری می‌گویند که از یک هلال تا هلال بعدی به طول می‌انجامد و تقریباً 5/29 روز است . | Lunar month |
| پادگانه گونهای تختان که به دست انسان در دامنه یک کوه یا یک تپه ایجاد گردیده و برای کشاورزی بکار گرفته شده باشد که معمولاً یادگاری از عصر آهن یا جلوتر بوده و علاوه بر سهولت آبیاری از آب‌رفتگی و فرسایش زمین جلوگیری میکند. | Lynchet |
| مار واژه آلمانی به معنی برکه یا دریاچه که در یک دهانه آتش‌فشان تشکیل شده باشد . | Maar |
| ماخ واحد اندازه گیری سرعت صوت معادل 334 متر در ثانیه . | Mach |
| مواد گداخته مواد مذاب نیمه مایع سیلیکاتی که بعضی از بلورها در آن وجود دارد . | Magma |
| مغناطیس یا آهن ربا – اکسید طبیعی مغناطیسی آهن که خاصیت جذب براده‌های آهن را دارا باشد . | Magnet |
| اکثریت | Majority |
| مذکر | Male |
| ماموت گونهای قیل فسیل شده که در آغاز دوران چهارم زمین شناسی در اروپا و شمال آسیا می‌زیسته و بدنش از موهای بلند پوشیده بوده و عاج طویل و پیچیده‌ای داشته است . | Mammoth |
| قیمومیت عنوان نوعی نظام سرپرستی که پس از جنگ جهانی اول، بر طبق ماده 22 جامعه ملل برای اداره سرزمین‌های سابق دولت عثمانی و مستعمرات سابق آلمان برقرار شد . | Mandate |
| ماگمای گوشته | mantle |
| نقشه نمایش ترسیمی عوارض پوسته زمین روی موادی مانند کاغذ، پلاستیک، مقوا، پارچه و سایر مواد مشابه را که به نسبت معینی کوچک شده باشد نقشه می‌گویند . | Map |
| شبکه بندی نقشه- برای تعیین موقعیت و یا مختصات نقاط مختلف، از سیستم خاصی بنام شبکه بندی استفاده می شود که در واقع از تلاقی دو محور طولی و عرضی پدید آمده است | Map grid |
| نمایه نقشه- عبارت از فهرست یا راهنمایی است که در نقشه‌ها و یا در قسمت آخر اطلس‌های جغرافیایی به چاپ می رسد | Map index |
| نقشه خوانی | Map reading |
| مقیاس نقشه نسبت میان مسافت دو نقطه روی نقشه و مسافت حقیقی همان دو نقطه در طبیعت . | Map scale |
| نقشه برداری اندازه گیری و ثبت مسافات و زوایا برای تهیه نقشه دقیق پوسته زمین را نقشه برداری می‌گویند . | Mapping/surveying |
| مرمر گونهای سنگ آهکی بلورین که بر اثر فشار و حرارت زیاد دگرگون شده و بصورت سنگ سخت و درخشانی در آمده است و در کارهای ساختمانی و تزیینی استفاده فراوان دارد . | Marble |
| مرزبوم منطقه‌ای که میان دو دولت واقع شده باشد . | Marchland |
| حاشیه‌ای – قرارگیری در نزدیک گوشه‌ها یا مرز | marginal |
| آب و هوای دریایی- آب و هوائی که تحت تأثیر دریا قرار گرفته و باعث خشک شدن نسبی هوا در تابستان و گرم شدن نسبی آن در زمستان شود | Maritime climate |
| بازار شهر- شهر یا منطقه مسکونی وسیعی که مرکز ارتباطات و داد و ستد مردم باشد | Market town |
| مارن ها سنگ‌های نرمی از جنس خاک رس و آهک که با اسید می‌جوشند و ایجاد Co2 می کنند، گونهای خاک کلسیم کربنات است که چندین نوع مواد معدنی و آراگونیت در خود دارد. در اصطلاح علمی مارن به خاک‌هایی گفته می‌شود که دارای ۳۵ تا ۶۵ درصد رس، و ۶۵ تا ۳۵ درصد کربنات‌اند. | Marl |
| بهرام- چهارمین سیاره (از نظر فاصله نسبت به خورشید) از منظومۀ شمسی بهرام یا مریخ نام دارد | mars |
| مانداب قطعه زمین پستی که از رطوبت اشباع شده و معمولاً رستنی‌هایی در آن روییده است . | Marsh |
| توده انبوه مردم، عامه خلق | Mass |
| ماده اجزاء وجودی و ترکیب کننده و به وجود آوردنده هر چیز . | Material |
| ماتریالیسم نظریه و مکتبی فلسفی که دنیای خارج را واقعی و حقیقی و بیرون از شعور انسان می‌داند و اعتقاد دارد که ماده مبدأ و اساس بوده و حس شعور و تفکر فرع و زائیده ماده است . | Materialism |
| انحراف مغناطیسی زاویه میان شمال مغناطیس و شمال حقیقی | Magnetic declination |
| نفت سیاه یکی از هیدروکربورهای نفتی که در تصفیه خام پس از اتر و بنزین و نفت چراغ به دست می‌آید و چون سیاه رنگ است بنام نفت سیاه موسوم است. این ماده ارزان‌ترین ماده سوختنی برای کوره حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزل است . | Mazut |
| چماب قوسی از یک رودخانه مارپیچ را چماب می‌گویند. گاهی چماب بشکل دایره کاملی در آ»ده و عارضه ای به نام دریاچه طوقی ox – bow – lake پدید می آورد. | Meander |
| جغرافیای پزشکی(بهداشتی)- بررسی پراکندگی بیماریها در روی زمین، و عوامل جغرافیایی پدید آورنده و یا تقویت کننده آن و هم چنین مطالعه محیط زیست و تأثیر آن در بهداشت و سلامت انسان را جغرافیای پزشکی یا جغرافیای بهداشتی می‌گویند | Medical geography |
| مرغزار سبزه زاری را که برای کشت و انبار یونجه و سایر علوفه بکار رود و از چریدن دام در آن جلوگیری گردد . | Meadow |
| مگالوپولیس ناحیه وسیعی از شهرها که از چند متروپل تشکیل گردیده و نمونه آن در ایالات متحده آمریکا از بوستون تا واشنگتن گسترش یافته است . | Megalopolis |
| جالیز کشتزار خربزه، هندوانه ؛ خیار و مانند آن. | Melon bed |
| درجه مرکالی- واحد اندازه گیری شدت زمین لرزه است که متناسب بافاصله از مرکز وقوع زلزله می‌باشد | Mercalli scale |
| تیر(عطارد) نزدیک‌ترین سیاره به کره خورشید و یکی از کوچک‌ترین سیارات منظومه شمسی | Mercury |
| نیمروز دایره عظیمه ای که از دو قطب زمین عبور کرده و از صفر تا 180 درجه به‌سوی خاور و یا صفر تا 180 درجه به‌سوی باختر شماره گذاری شده است . | Meridian |
| بین‌النهرین- لفظ بین‌النهرین به معنای میان دو رود است و به معنای خاص به جلگۀ بین رودهای دجله و فرات در شمال خلیج فارس اطلاق می شود | Mesopotamia |
| سوخت و ساز مجموعه اعمالی که در سلول‌ها و انساج بدن به‌منظور عمل اصلی تغذیه و تبادلات مواد غذایی انجام می شود. | Metabolism |
| سنگ‌های دگرگون- سنگ‌های که از تغییرات بافت سنگ و کانی‌های سنگ‌ساز دیگر و بر اثر عوامل درونی زمین مانند فشار، حرارت و غیره به وجود آمده باشند | Metamorphic rocks |
| دگرگونگی- اعمال فیزیکی و یا شیمیایی، که موجب تغییراتی در جنس ترکیب و ساختمان سنگها گردیده و خصوصیات و ظاهر آنها را عوض نماید | Metamorphism |
| دگردیسی تغییر مشهود و کمابیش ناگهانی در شکل یا ساختمان یک جانور در دوران زندگی بعد از جنینی. | Metamorphosis |
| شهاب جرم جامدی که از فضای خارج وارد جو زمین گردیده و به علت مقاومت هوا و مالش با ذرات جو داغ و مشتعل می گردد و بصورت جرم شعله‌وری بنام شهاب به چشم دیده می شود | Meteor |
| نزولات آسمانی آبی که از جو زمین بصورت برف و یا باران ریزش نماید | Meteoric water |
| سنگ آسمانی تخته سنگ بزرگی از نوع شهاب که به دلیل عظمت جثه در جو زمین به‌طور کامل نابود نشده و قسمتی از آن به سطح زمین رسیده باشد. | Meteorite |
| هواشناسی | meteorology |
| متان یا گاز مرداب، گازی بی رنگ و بی بو و قابل اشتعال که از جمله ئیدوکربن ها بشمار می رود | Methane |
| متروپل وضعیت و حالت کشوری نسبت به کشورهای تابعه آن | Metropol |
| مادرشهر | Metropolis |
| متروپلیتن | Metropolitan |
| اقلیم شناسی موضعی، ریز اقلیم شناسی | microclimatology |
| منطقه عرض میانه حدفاصل 5/23 تا 5/66 درجه عرض شمالی یا جنوبی | Mid-latitude |
| خاورمیانه ناحیه ای در جنوب غربی آسیا و شمال خاوری آفریقا شامل ترکیه، ایران،عراق،فلسطین،اردن،لبنان،سوریه و کشورهای شبه جزیره عربستان، مصر وسودان. | Middle east |
| خورشید نیمه شب- در مناطق بالاتر از 5/63 درجه عرض جغرافیایی در حد فاصل اواخر اردیبهشت تا اوایل مرداد در نیمکره شمالی، و از اواخر آبان تا اوایل بهمن ماه در نیمکره جنوبی، خورشید در تمام 24 ساعت شبانه روز، همواره بالای افق بوده و غروب نمی کند، و حتی در نیمه شب نیز به نورافشانی ادامه می دهد و بهمین جهت به آن خورشید نیمه شب می گویند. علت این امر تمایل محور چرخش زمین نسبت به دایره البروج و توجه نیمکره های زمین به سوی خورشید در تابستان است | Midnight sun |
| مهاجر | Migrant |
| عشایر کوچنده، که اساس معیشت آنان مبتنی بر دامدادری سنتی بوده و غالبا\” از سیاه چادر، آلاچیق و انواع سرپناه قابل حمل در تمام یا بخشی از سال استفاده می نمایند. | Migrating tribes |
| مهاجرت | migration |
| مسیر کوچ، خط سیر حرکت واحد کوچنده از ییلاق به قشلاق و بالعکس | Migration route |
| میل یک از واحدهای اندازه گیری برابر با 3/1609 متر | Mile |
| سنگ آسیا سنگی از جنس سیلیس که برجستگیهای سیلیسی آن موجب خشونت سطح آن می شود. | Mill stone |
| میلی بار واحد اندازه گیری فشار که اندازه آن 1000 دین بر سانتیمتر مربع | Millibar |
| چشمه آب معدنی- چشمه ای که املاح معدنی قابل توجهی به صورت محلول داشته باشد | Mineral spring |
| آب معدنی- آب معدنی یکی از انواع گوناگون آبهای سطح زمین است که اغلب برای نوشیدن و درمان پاره ای بیماریها بکار می رود و حتی در پاره ای کشورها جزء اقلام صادراتی منظور می گردد | Mineral water |
| اقلیت- جمعی یا گروهی که دارای فرهنگ و آداب و رسوم یا مذهب معینی هستند و در کشوری زندگی می کنند که اکثریت آن کشور دارای آن فرهنگ و آب و رسوم یا آن مذهب نیستند | Minority |
| سراب- عبارتست از نوعی خطای دید که بر اثر شکست نور به وسیله جو زمین پدید می آید | Mirage |
| تحرک، در کلی ترین مفهوم دلالت میکند بر حرکت یا قابلیت حرکت کردن. | mobility |
| ملاس کلمه ای سوئیسی که به رسوبات تشکیل شده از کنگلومرا، سنگ، ماسه و مارن در حاشیه شمالی آلپ اطلاق می شود | Molasse |
| چین تکشیب گونهای چین یا تاخوردگی که فقط یک پهلو بشکل آرنج داشته باشد و یا چینی که یک لبه آن شیب دارتر از لبه دیگر باشد. | Monoclinal fold |
| تک شیب چینه ای که در امتداد یک خط تاخورده باشد و یا دارای یک پهلو باشد. | Monocline |
| بادهای موسمی- این واژه در اصل از لغت عربی موسم اقتباس گردیده و خاص قسمتهای شمال باختری اقیانوس هند و دریای عمان است | Monsoon |
| جنگلهای برگریز جنگلی مرکب از درختهایی که درپاره ای فصول سال برگهایشان می ریزد. | Monsoon forests |
| قمر کلیه اجرام طبیعی که به دور سیارات می گردند. | Moon |
| مهتاب پرتو ماه، نور ماه، کره ماه خود بخود کره ای سرد و تاریک است که با پرتو خورشید گرم و درخشان می شود و بازتاب نور آن در زمین پدیده مهتاب را به وجود می آورد | Moonlight |
| یخرفت مواد و خرده سنگهایی که براثر جریان یخجالها حمل گردند. علت پدید آمده این مواد خرد شدن سنگها و مصالح بدنه دره ها و بستر یخچالها بر اثر یخبندان و ریختن آنها بر روی سطح یخ بوده است | Moraine |
| مورفوتکتونیک، ریخت زمین ساختی | Morphotectonics |
| ریخت- در زمین شناسی، ساختمان خارجی سنگ ها از لحاظ ارتباط آنها با تحولات فرسایشی یا پستی و بلندی سطح زمین | Morphology |
| مرگ و میر | Mortality |
| حرکت تغییر وضع یک جسم نسبت به جسم یا دستگاهی که مأخذ گرفته شده باشد. | Motion |
| پشته- تپه کوتاهی که به‌طور طبیعی یا مصنوعی ایجاد شده باشد | Mound |
| کوه زمین که نسبت به اراضی پیرامون خود به‌طور مشخص و چشم گیری برجسته بوده و دامن های شیب داری داشته باشد و از قله یا قله های متعدد تشکیل یافته باشد | Mountain |
| آب و هوای کوهستانی- نوعی آب و هوا که مخصوص مناطق کوهستانی بوده و بعبارت دیگر بجای عواملی مانند عرض جغرافیایی، موقعیت مکانی و یا دوری و نزدیکی از دریا، عامل ارتفاع در آن موثر و سازنده باشد | Mountain climate |
| کوه گرفتگی تأثیر ارتفاع روی اشخاص که به دلیل کمبود اکسیژن بصورت نوعی عارضه تنفسی، سردرد و خواب آلودگی تدریجی بروز می کند | Mountain sickness |
| امور شهرداری- مجموع کوششهای سازمان یافته شهرداری که خدمات مشخصی را برای شهر در بر می گیرد. | Municipal affairs |
| شهرداری- اداره ای که در هر شهر برای پاکیزه نگهداشتن خیابان ها و کوچه ها و مواظبت پارک ها و تأمین روشنایی و تقسیم آب و غیره دایر است | Municipality |
| جهش تغییر و دگرگونی و تحول، بخصوص دگرگونی در یک ژن که در نسل های بعدی موجود زنده ایجاد تغییرات تازه ای می کند. | Mutation |