اگر شما هم می خواهید اصول ترجمه را بیاموزید این مطلب را از دست ندهید چرا که در این مطلب قصد داریم به روش های ترجمه بپردازیم.
تعریف ترجمه
امر جایگزین نمودن عناصر زبانی زبان مبدا توسط عناصر زبانی زبان مقصد بگونه ای که پیام منتقل شود و در بار معنایی تغییری ایجاد نشود.
انواع ترجمه
1. ترجمه از دیدگاه کتفورد Catford
الف. بر اساس میزان متن مورد ترجمه:
- ترجمه کامل (Full)
- ترجمه غیرکامل (Partial)
ب. براساس سطح(Level) توصیف زبانی :
- ترجمه کلی (Total)
- ترجمه محدود
ج. براساس ردیف (Rank) ساختمان زبانی:
- ترجمه آزاد(Free)
- ترجمه وابسته به ردیف (Rank bound)
- ترجمه تحت اللفظی (Literal)
2. ترجمه از دریگاه نیومارک:
- الف.ترجمه معنایی (Semantic translation): تاحدودی معادل ترجمه کلمه به کلمه کتفورد است
- ب.ترجمه پیامی (Communicative translation): تقریبا همان ترجمه آزاد کتفورد است
ترجمه ناپذیری
- الف.ترجمه ناپذیری زبانی
- ب.ترجمه ناپذیری فرهنگی
انواع معنا و ترجمه
در ترجمه متن و تعیین معادل های ترجمه ای برای عناصر واژگانی آن،مترجم باید همه ابعاد و لایه های معنایی را که یک عنصر واژگانی در چارچوب متن مبدا پذیرا شده است، در نظر بگیرد.
ابعاد و لایه های معنایی
- الف.معنای ارجاعی (Referential meaning)
- ب.معنای تجربی (Connotative)
- ج.معنای سبکی (Stylistic)
- د.معنای احساسی (Affective meaning)
- ه.معنای انعکاسی (Reflected meaning)
لایه های معنایی یا نقشهای سه گانه جمله
- الف. معنای ارجاعی:
- معنای زیربنایی و منطقی جمله
- معنای دیکشنری و واقعی
- ب.معنای بین شخصی:
- طبقه اجتماعی گوینده
- نوع رابطه اجتماعی و شخصی گوینده با شنونده
- ج.معنای متنی:
- منعکس کننده آرایش موضوع – خبر است
جمله و ترجمه آن:
جمله ارزش ارتباطی و پیامی خود را در بافت اجتماعی و بافت متنی منعکس می سازد و لذا مترجم نباید از این دو بافت غافل باشد.
ابهام های زبانی و مترجم
انواع ابهام:
- ابهام های ساختاری (structural):
- ناشی از آرایش ساختاری جمله یا عبارت است
- ابهام های لغوی (Lexical):
- ناشی از این امر است که یک لغت می تواند بیش از یک معنی داشته باشد.
- در برخورد با ابهام ها در ترجمه چه باید کرد؟
اصطلاحات در ترجمه
ترجمه اصطلاح به غیر اصطلاح نادرست است.
اصطلاح باید در زبان مقصد به اصطلاح ترجمه شود.
اگر اصطلاح در زبان مقصد وجود نداشت، به غیر اصطلاح ترجمه شود و آن را در پاورقی توضیح داد هرچند که این امر از نظر اصول معادل یابی درست نخواهد بود.
مفاهیم جدید و مترجم
گاه متن زبان مبدا حاوی مفاهیمی است که برای زبان مقصد شناخته شده نیست و لذا معادل واژگانی برای این مفاهیم در زبان مقصد وجود ندارد.
در برخورد با این موارد در ترجمه به یکی از شیوه های زیر می توان این مشکل را حل نمود:
الف. انتقال واژه از زبان مبدا به زبان مقصد
ب. ساختن کلمات جدید با استفاده از کلمات موجود در زبان مقصد
ج. ساختن کلمات جدیدی برای مفاهیم جدید
ترجمه عناوین در ترجمه
برای ترجمه عناوین در ترجمه به سه اصل زیر توجه نمایید:
الف. درک معنا و مفهوم عناوین
ب. رعایت اصل اختصار
ج. رعایت جاذبه متنی
ترجمه عناوین مطبوعاتی
زبان عناوین مطبوعاتی
- حروف تعریف a,an,the و نیز مشتقات فعل to be و حرف ربط and
- کاربرد زمان حال ساده
- کاربرد زمان حال استمراری
- اشاره به آینده
- شک و تردید در عنوان
- احتمال وقوع امری
شیوه ضبط اسامی خاص در ترجمه
برای ضبط اسامی خاص دو شیوه به کار می رود:
الف.حرف نگاری
ب.آوا نگاری
انواع متن و نحوه ترجمه هر کدام
- متنهای اطلاعاتی ( انواع Textbook)
- متن توصیفی (پیامهای بهداشتی)
- متنهای خطابی (انواع Guideline)
اصل معادل یابی در ترجمه
بطور کلی معادل یابی در ترجمه شامل یافتن معادل در سطوح و لایه های مختلف معنایی است.
ابعاد و لایه های معنایی
اصل تغییر صورت
- قاعده تبدیل عناصر دستوری در ترجمه:اجباری/اختیاری
- قاعده اضافه کردن جزئی به جمله و حذف جزئی از آن
- قاعده اظهار جزئی مستتر در جمله
- قاعده حذف جزئی از جمله مبدا در ترجمه
- قاعده تبدیل جمله مجهول به معلوم در حین ترجمه
- قاعده ترجمه ضمیر و مرجع آن
منبع: ترجمه آنلاین